Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Pierwszy w boju

20 kwietnia 2011 | Pamięć Żołnierzy Wyklętych | Grzegorz Wąsowski
Hieronim Dekutowski „Zapora” – fotografia przedwojenna
źródło: IPN
Hieronim Dekutowski „Zapora” – fotografia przedwojenna
Żołnierze „Zapory”  – od lewej: Marian  Pawełczak „Morwa”  i Zbigniew Sochacki  „Zbyszek” (zginie kilka dni po zrobieniu  tej fotografii)
źródło: IPN
Żołnierze „Zapory” – od lewej: Marian Pawełczak „Morwa” i Zbigniew Sochacki „Zbyszek” (zginie kilka dni po zrobieniu tej fotografii)
Pogrzeb poległych  w czerwcu 1946 r.  Janusza Michalaka „Janosika” i Zbigniewa Grodzkiego  „Czarnego”
źródło: IPN
Pogrzeb poległych w czerwcu 1946 r. Janusza Michalaka „Janosika” i Zbigniewa Grodzkiego „Czarnego”
Podlegający komendantowi „Zaporze” oddział Antoniego Kopaszewskiego „Lwa”  (stoi pierwszy z lewej), wieś Ignasin pod Piaskami. Kilka miesięcy później, 8 września 1946 r. „Lew” z grupą swych żołnierzy zginie w zasadzce UB w Ignasinie
źródło: IPN
Podlegający komendantowi „Zaporze” oddział Antoniego Kopaszewskiego „Lwa” (stoi pierwszy z lewej), wieś Ignasin pod Piaskami. Kilka miesięcy później, 8 września 1946 r. „Lew” z grupą swych żołnierzy zginie w zasadzce UB w Ignasinie
Rajd  na Rzeszowszczyźnie, zgrupowanie w marszu, drugi od lewej  mjr „Zapora”
źródło: IPN
Rajd na Rzeszowszczyźnie, zgrupowanie w marszu, drugi od lewej mjr „Zapora”
Wiosna 1947 r.  Pierwsi z lewej:  Aleksander Sochalski „Duch” i Mieczysław Pruszkiewicz  „Kędziorek”
źródło: IPN
Wiosna 1947 r. Pierwsi z lewej: Aleksander Sochalski „Duch” i Mieczysław Pruszkiewicz „Kędziorek”

W styczniu 1945 r. „Zapora” zorganizował liczącą początkowo dziesięciu żołnierzy grupę samoobrony i stanął na jej czele. W szybkim czasie, bo już w czerwcu 1945 r., miał pod swoją komendą ponad 200 dobrze uzbrojonych partyzantów

27 października 1955 r. na terenie więzienia w Chełmie Lubelskim, w komórce przeznaczonej na parowanie ziemniaków dla świń powieszony został Tadeusz Szych „Biały" – żołnierz Armii Krajowej, od wiosny 1945 r. partyzant oddziału por./kpt. Stanisława Łukasika „Rysia", wchodzącego w skład zgrupowania dowodzonego przez cichociemnego majora Hieronima Dekutowskiego „Zaporę".

21 października 1963 r. w Majdanie, pow. Lublin, poległ od kul obławy składającej się z funkcjonariuszy SB i ZOMO Józef Franczak „Lalek" – ostatni walczący z bronią w ręku partyzant z oddziału por./kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka" podlegającego komendzie mjr. „Zapory".

Przywołane fakty stanowią ostatnie karty epopei partyzantki antykomunistycznej nurtu poakowskiego z terenu Lubelszczyzny, gdzie walka zbrojna z reżimem komunistycznym była prowadzona z dużym rozmachem i konsekwencją. Śmierć „Lalka" była jej smutnym epilogiem, a także symbolicznym końcem zbrojnego oporu stawianego komunistom po 1944 r. w skali ogólnopolskiej. Postacią pierwszoplanową zbrojnego podziemia antykomunistycznego na ziemi lubelskiej był bez wątpienia wspomniany już wyżej dowódca „Białego" i „Lalka", cichociemny major Hieronim Dekutowski „Zapora". Świetny organizator i doskonały partyzant, łączący lojalność wobec konspiracyjnych struktur dowódczych z troską o los podległych sobie żołnierzy....

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8908

Spis treści
Zamów abonament