Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

I wojna światowa: Armagedon Europy

09 listopada 2018 | Rzecz o historii | Arkadiusz Stempin
≥ Mimo że oficjalnie Wielka Wojna skończyła się 11 listopada 1918 r., to traktat wersalski został podpisany dopiero 28 czerwca 1919 r., po ponad półrocznych pertraktacjach
źródło: Getty Images
≥ Mimo że oficjalnie Wielka Wojna skończyła się 11 listopada 1918 r., to traktat wersalski został podpisany dopiero 28 czerwca 1919 r., po ponad półrocznych pertraktacjach
≥I wojna światowa uczyniła miliony mężczyzn inwalidami
źródło: Getty Images
≥I wojna światowa uczyniła miliony mężczyzn inwalidami

W Londynie właśnie zapadał zmierzch, gdy w przeddzień wybuchu wojny brytyjski szef dyplomacji Edward Grey powiedział: „W Europie gasną światła, a my nie doczekamy, kiedy zapalą się na nowo". Nie pomylił się.

Wprawdzie I wojna światowa skończyła się w listopadzie 1918 r., lecz nie rozwiązała problemów, ba, wygenerowała nowe. Z 40 krajów, które na gruzach upadłych imperiów w 1918 r. uzyskały niepodległość, przetrwało osiem. Wśród nich Polska, która jednak przez 20 kolejnych lat dramatycznie walczyła o przeżycie. Wciśnięta między dwóch pariasów Europy, bezpieczeństwa nie zapewniła sobie ani sojuszem militarnym z Francją (1921 r.), ani układami z Rosją (1932 r.) i Niemcami (1934 r.), ani w końcu brytyjskimi gwarancjami (1939 r.). We wrześniu 1939 r. Niemcy i Rosja wyrównały rachunek za lata 1918–1921, gdy międzynarodowa polityka przypominała darwinowską walkę o byt, w której silniejszy dogryzał słabszego. Objęcie władzy przez bolszewików pod przewodnictwem Lenina (1917 r.) rozpoczęło bowiem w Rosji krwawy pochód komunizmu przez resztę stulecia. Narzucenie natomiast Niemcom upokarzających warunków w Wersalu nakręciło koniunkturę dla Hitlera, który później porwał Niemców do rewizji wersalskiej hańby. „11 listopada 1918 roku stałem się politykiem", mówił o sobie kopista pocztówek. Ukarano w Wersalu jedynego winnego wybuchu światowej zawieruchy? Robiąc z niego kozła ofiarnego?

Powojenne pertraktacje...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Wydanie: 11201

Wydanie: 11201

Spis treści

Pierwsza strona

Zamów abonament