Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Tragizm następcy „Zapory”

11 maja 2011 | Żołnierze wyklęci | Sławomir Poleszak
Patrol Walentego Waśkowicza „Strzały” w marszu: Jerzy Marciniak „Sęk”, Jan Belcarz „Dżym”, Czesław Jabłoński „Bąk”, Marian Puchacz „Kubuś” i Mieczysław Zwoliński „Jeleń”. „Dżym”, „Bąk” i „Kubuś” polegli pod Zawieprzycami 18 maja 1947 r.
źródło: IPN
Patrol Walentego Waśkowicza „Strzały” w marszu: Jerzy Marciniak „Sęk”, Jan Belcarz „Dżym”, Czesław Jabłoński „Bąk”, Marian Puchacz „Kubuś” i Mieczysław Zwoliński „Jeleń”. „Dżym”, „Bąk” i „Kubuś” polegli pod Zawieprzycami 18 maja 1947 r.
Oddział Zdzisława Brońskiego „Uskoka”, wiosna 1946 r.: siedzą w pierwszym rzędzie od lewej: Franciszek Kasperek „Hardy”, Zdzisław Broński „Uskok”, Aleksander Radko „Paw”, Walenty Waśkowicz „Strzała”, przed nimi „Przybysz” (NN); w drugim Rzędzie od lewej: Stanisław Ciołek „Lew”, Stanisław Libera „Burza”, Stanisław Staropiętka „Stańczyk”, Józef Jóźwiak „Osa”; stoją od lewej: Czesław Sajko „Sowa”, Franciszek Oberc „Orzełek”, Mieczysław Zwoliński „Jeleń”, „Toporek” (NN), Paweł Orzechowski „Wilk”, Zygmunt Libera „Babinicz”
źródło: IPN
Oddział Zdzisława Brońskiego „Uskoka”, wiosna 1946 r.: siedzą w pierwszym rzędzie od lewej: Franciszek Kasperek „Hardy”, Zdzisław Broński „Uskok”, Aleksander Radko „Paw”, Walenty Waśkowicz „Strzała”, przed nimi „Przybysz” (NN); w drugim Rzędzie od lewej: Stanisław Ciołek „Lew”, Stanisław Libera „Burza”, Stanisław Staropiętka „Stańczyk”, Józef Jóźwiak „Osa”; stoją od lewej: Czesław Sajko „Sowa”, Franciszek Oberc „Orzełek”, Mieczysław Zwoliński „Jeleń”, „Toporek” (NN), Paweł Orzechowski „Wilk”, Zygmunt Libera „Babinicz”
Stoją od lewej: Walenty Waśkowicz „Strzała”, Stanisław Kuchcewicz „Wiktor”, Józef Franczak „Laluś”, Julian Kowalczyk „Cichy”, lato 1947 r.
źródło: IPN
Stoją od lewej: Walenty Waśkowicz „Strzała”, Stanisław Kuchcewicz „Wiktor”, Józef Franczak „Laluś”, Julian Kowalczyk „Cichy”, lato 1947 r.
Napis sporządzony przez funkcjonariuszy UB po zakończeniu operacji w Dąbrówce,  21 V 1949 r.
źródło: IPN
Napis sporządzony przez funkcjonariuszy UB po zakończeniu operacji w Dąbrówce, 21 V 1949 r.
Uzbrojenie zdobyte przez UB-KBW w wyniku rozbicia patrolu „Strzały”, 18 maja pod Zawieprzycami
źródło: IPN
Uzbrojenie zdobyte przez UB-KBW w wyniku rozbicia patrolu „Strzały”, 18 maja pod Zawieprzycami
Meldunek szefa WUBP w Lublinie ppłk. Artura Jastrzębskiego w sprawie likwidacji kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”
źródło: IPN
Meldunek szefa WUBP w Lublinie ppłk. Artura Jastrzębskiego w sprawie likwidacji kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”

Po uchwaleniu ustawy o amnestii z 22 lutego 1947 r. „Uskok” oczekiwał od swoich przełożonych wyraźnego rozkazu w tej kwestii. Ostatecznie sam zdecydował o trwaniu w konspiracji, pozostawiając wolną rękę swoim żołnierzom

Sławomir Poleszak

Zdzisław Broński pochodził ze wsi Radzic Stary w powiecie lubartowskim. Przyszedł na świat w Wigilię roku 1912. Jego rodzice pracowali na roli. Pobierał nauki w gimnazjum w Lublinie, ale nie ukończył go zdaną maturą. Od 1934 r. służył w 23. pułku piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim. Ukończył szkołę podoficerską i dosłużył się stopnia plutonowego. Do wybuchu wojny pracował w gospodarstwie rodziców, równocześnie działając w Związku Młodzieży Wiejskiej „Siew". Brał udział w kampanii wrześniowej w szeregach 50. pułku piechoty 27. DP jako dowódca plutonu ciężkich karabinów maszynowych. Od 1 września walczył w Borach Tucholskich, a 8 września dostał się do niewoli niemieckiej w okolicach Grudziądza. Trafił do stalagu II B Hemmerstein (Czarne), koło Szczecinka. Zbiegł stamtąd w październiku 1940 r. i powrócił w rodzinne strony. W szeregach ZWZ-AK (w Obwodzie Lubartów) znalazł się w 1942 r., jako dowódca plutonu terytorialnego (placówki) w rodzinnej miejscowości, liczącego 35 konspiratorów.

Na przełomie lat 1943 i 1944 po serii niemieckich aresztowań na terenie obwodu lubartowskiego jego dowództwo wyznaczyło Brońskiego na organizatora i dowódcę oddziału zbrojnego, który miał zagospodarować ukrywających się ludzi. W maju 1944 r. grupę tę przekształcono w oddział lotny zgrupowania OP VI 8. pułku piechoty Legionów AK. W...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8924

Spis treści
Zamów abonament