Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Jak nauczyliśmy maszyny liczyć i myśleć za nas? Cz. 1: urządzenia mechaniczne

11 czerwca 2021 | Rzecz o historii | PROF. RYSZARD TADEUSIEWICZ
Maszyna różnicowa Babbage’a (zbudowana w latach 1989–1991 według jego rysunków)
źródło: Jitze Couperus from Los Altos Hills, California, USA/ Wikimedia Commons
Maszyna różnicowa Babbage’a (zbudowana w latach 1989–1991 według jego rysunków)
Pascalina – maszyna licząca zaprojektowana przez Blaise’a Pascala około 1645 r.
źródło: Pascaline Musee des Arts et Metiers
Pascalina – maszyna licząca zaprojektowana przez Blaise’a Pascala około 1645 r.

Po serii artykułów dotyczących nieodległej historii tzw. cyberprzestrzeni (firmy, ludzie, serwisy) teraz cofnę się i w najbliższych felietonach będę pisać o powstaniu pierwszych komputerów i pierwszych programów, czyli o korzeniach współczesnej informatyki.

 

Potrzeba wspomagania za pomocą urządzeń technicznych uciążliwych rachunków pojawiła się jeszcze w starożytności. Ludzie w większości nie lubili obliczeń arytmetycznych, ale skoro były one konieczne (np. w handlu), to starano się je ułatwić.

Prehistoria, czyli różne liczydła

Prawdopodobnie najstarszą „maszyną matematyczną" było chińskie liczydło nazywane abakus lub suan-pan. Liczenie za pomocą tego urządzenia polegało na wkładaniu i przekładaniu kamyków w rowkach specjalnie przygotowanej tabliczki – kamiennej lub drewnianej. Historycznie potwierdzono używanie tej „maszyny" w Chinach już w XXV wieku przed naszą erą. Ponad 4 tysiące lat temu! Odmiana japońska tego liczydła, o nazwie soroban, bywa używana do dzisiaj, bo wprawny rachmistrz liczy na sorobanie szybciej niż na elektronicznym kalkulatorze!

Podobne urządzenie wykorzystywano w starożytnej Grecji i w Rzymie, gdzie nosiło ono nazwę mensa pythagoreana (stół pitagorejski) i było wiązane z osobą wybitnego matematyka, Pitagorasa, urodzonego ok. 572 r. p.n.e. Jednak bardziej prawdopodobne jest wzorowanie tego urządzenia wspomagającego liczenie na wzorach dalekowschodnich, które za sprawą różnych podróżników i kupców mogły zostać przywiezione do Europy.

Bezpośrednimi „potomkami" opisanych urządzeń były liczydła z wieloma rzędami...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Wydanie: 11984

Wydanie: 11984

Spis treści
Zamów abonament