Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Skazany na próbę przetrwania

11 maja 2011 | Żołnierze wyklęci | Sławomir Poleszak
Jan Tabortowski „Bruzda”. Zdjęcie wykonane po ujawnieniu się w 1947 r.
źródło: IPN
Jan Tabortowski „Bruzda”. Zdjęcie wykonane po ujawnieniu się w 1947 r.
Wnętrze bunkra pod chlewem Apolinarego Grabowskiego w Kolonii Jeziorko Nowe, marzec 1957 r.
źródło: IPN
Wnętrze bunkra pod chlewem Apolinarego Grabowskiego w Kolonii Jeziorko Nowe, marzec 1957 r.
Kapitan Stanisław  Cieślewski „Lipiec”,  komendant Obwodu Łomża, AK, dowódca  33. pułku piechoty AK, ukrywał się z „Bruzdą” do 1952 r. Poległ w walce z grupą operacyjną UB-KBW 27 sierpnia 1952 r. we wsi Grądy Małe, pow. Łomża
źródło: IPN
Kapitan Stanisław Cieślewski „Lipiec”, komendant Obwodu Łomża, AK, dowódca 33. pułku piechoty AK, ukrywał się z „Bruzdą” do 1952 r. Poległ w walce z grupą operacyjną UB-KBW 27 sierpnia 1952 r. we wsi Grądy Małe, pow. Łomża
Stanisław Marchewka „Ryba”, fot. z drugiej połowy lat 40. Poległ w walce z UB 3 marca 1957 r. w Jeziorku
źródło: IPN
Stanisław Marchewka „Ryba”, fot. z drugiej połowy lat 40. Poległ w walce z UB 3 marca 1957 r. w Jeziorku
Broń wydobyta z bunkra w zabudowaniach Apolinarego Grabowskiego, 4 marca 1957 r.
źródło: IPN
Broń wydobyta z bunkra w zabudowaniach Apolinarego Grabowskiego, 4 marca 1957 r.

W ciągu czterech lat grupa przeprowadzała akcje ekspropriacyjne mające zapewnić grupie środki do życia. Latem przebywali wśród rozlewisk rzeki Biebrzy, zimę spędzali w bunkrach wybudowanych w zabudowaniach zaufanych gospodarzy

 

25 marca 1947 r. z Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łomży wyszedł Jan Tabortowski, przez miejscową społeczność znany bardziej jako „Major", „Bruzda". Przed miejscową komisją amnestyjną na mocy ustawy sejmowej z 22 lutego 1947 r. ujawnił swoją dotychczasową działalność konspiracyjną.

Po niemalże trzyletnim okresie działalności podziemnej skierowanej przeciwko władzy komunistycznej postanowił podjąć próbę normalnego życia, choć zdawał sobie sprawę, że cała operacja to kolejny wybieg komunistów. Tak jak wiele tysięcy ujawnionych stawał przed poważnym pytaniem, co robić dalej? Był 41-letnim mężczyzną, kawalerem, zawodowym wojskowym bez możliwości podjęcia pracy w swoim zawodzie.

Był Kresowianinem, urodził się w Nowogródku 16 października 1906 r. Pochodził z rodziny szlacheckiej o głębokich tradycjach patriotycznych. Z szóstki potomstwa do lat 40. XX wieku dożył jedynie on i siostra (brat Wacław zginął w walkach z bolszewikami, dwie siostry zmarły w czasie ewakuacji przed bolszewikami, brata Alberta zamordowano w Charkowie w 1940 r.). W latach 30. ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Toruniu i rozpoczął karierę zawodowego wojskowego, służąc w Nowej Wilejce, Lidzie i Legionowie. W wojnie 1939 r. brał udział jako zastępca dowódcy pociągu pancernego nr 11 „Danuta", a po jego zniszczeniu walczył jako piechur. Ciężko ranny w bitwie nad Bzurą dostał...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8924

Spis treści
Zamów abonament