Wymarsz elity

Oleandry, 6 sierpnia 1914

Wymarsz elity

Tomasz Stańczyk

"Pierwszą Brygadę" można usłyszeć podczas uroczystości wojskowych. Czasem zagra ją Orkiestra z Chmielnej w przejściu podziemnym w centrum Warszawy. I tyle tylko zostało z legendy Legionów.

Kiedy nie tak dawno zastanawiano się, z jaką rocznicą związać Dzień Żołnierza, bodaj nikt nie zaproponował daty 6 sierpnia 1914 r. , rocznicy wymarszu kompanii kadrowej z Oleandrów. A przecież dzień ten oznaczał narodziny nowoczesnego wojska polskiego. Po raz pierwszy od powstania listopadowego wyruszał w pole regularny, jednolicie umundurowany oddział zbrojny, z orłem na czapce.

3 sierpnia 1914 r. Piłsudski mówił do podległych mu oddziałów: "Odtąd nie ma Strzelców ani Drużyniaków. Wszyscy, co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami polskimi". Widział w nich kadrę przyszłego wojska polskiego.

Ci, którzy wyruszyli z Oleandrów na początku sierpnia oraz w następnych tygodniach, wywodzili się ze Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich. Było ich 12 tysięcy. Tylu uwierzyło w ideę czynu zbrojnego i potrzebę zademonstrowania obecności Polski w europejskim konflikcie. Ta idea utożsamiana jest z Piłsudskim, ale równolegle do Strzelca, powołanego przez Związek Walki Czynnej, przyszli żołnierze szkolili się w...