Bez ryzyka nie ma bogactwa

źródło: AFP/RAFA RIVAS

Przyszłość Europy będzie taka jak Grecji czy Hiszpanii – twierdzi prof. Novak

źródło: Archiwum

Michael Novak

Nawet w Ameryce coraz więcej ludzi szuka dziś bezpieczeństwa, a nie wolności. Jeszcze 20 lat temu było inaczej – podkreśla Michael Novak, amerykański politolog, ekonomista i teolog w rozmowie z Ewą K. Czaczkowską

Rz: „Wydaje mi się, że tajemnicą żywotności Zachodu jest jego religijna aura" – tak mówił pan o Europie pod koniec lat 90.  Czy to samo powtórzyłby dzisiaj?

Gdy w 1956 roku po raz pierwszy przyjechałem do Europy na studia we Włoszech, widziałem w kościołach bardzo mało ludzi, głównie starsze kobiety. Tak samo było we Francji, z tym że tam widziałem wielu wielkich intelektualistów, teologów, ale mało zwyczajnych ludzi. W Ameryce było odwrotnie – do kościołów chodziło wówczas mało intelektualistów, a większość wiernych stanowili zwykli ludzie. Od czasów Jana Pawła II w Europie coś się zaczęło zmieniać. Młodzi biskupi chcieli naśladować papieża, który miał duży wpływ na młodzież. W latach 90. wyczuwalne było ożywienie. Dzisiaj w Europie najbardziej religijnym krajem katolickim jest Polska. Jestem zdumiony poziomem religijności, pobożności młodzieży. Natomiast przywództwo intelektualne w dziedzinie idei religijnych przeszło do Ameryki. Za najbardziej interesujące intelektualnie pismo uważam „First Things."

Tłumaczone swego czasu także na język polski. W swojej najsłynniejszej książce „Duch demokratycznego kapitalizmu" podkreśla pan, że u podstaw tego właśnie demokratycznego kapitalizmu leży moralność ukształtowana przez wartości religijne. Czy zatem źródeł obecnego kryzysu ekonomicznego należy...