Jak przebiega postępowanie w sprawie unikania opodatkowania

Podatnicy dysponują narzędziami do obrony podejmowanych przez siebie działań. Niestety, są one albo drogie i czasochłonne, albo można je zastosować dopiero gdy minister zakwestionuje transakcję.

Obowiązująca od 15 lipca br. klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania daje fiskusowi bat na nieuczciwych podatników. Sama idea jest oczywiście słuszna. Jak to często jednak bywa należy uważać, aby nie wylać dziecka (w tym przypadku: uczciwego podatnika) z kąpielą. Jak ma zatem wyglądać postępowanie, czyli zastosowanie klauzuli w praktyce? Kto i w jakim trybie może ją stosować?

Kto i kiedy stosuje

Postępowanie w sprawie unikania opodatkowania może prowadzić tylko minister finansów. Zatem tylko on (a nie np. urząd skarbowy) może stosować klauzulę, co wynika bezpośrednio z art. 119g ordynacji podatkowej (dalej: o.p.). Możliwe są przy tym dwa tryby rozpoczęcia postępowania przez ministra. Może on:

1. wszcząć postępowanie lub

2. wkroczyć w trakcie, czyli przejąć już trwające postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne,

– jeżeli w sprawie może być wydana decyzja z zastosowaniem art. 119a o.p.

Ściśle określone są także sprawy, w których prawo to przysługuje ministrowi. Jest to m.in. określenie lub ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego, określenie wysokości straty podatkowej czy stwierdzenie nadpłaty lub określenie jej wysokości. Minister może również zastosować klauzulę w sprawach odpowiedzialności podatnika za podatek niepobrany przez...