Sądy dyscyplinarne, czyli więcej pytań niż odpowiedzi

źródło: Shutterstock

Reformy | Jak, gdzie i kiedy pociągać sędziów do odpowiedzialności

Zmiana modelu orzekania w postępowaniu dyscyplinarnym sędziów budzi wątpliwości natury konstytucyjnej. Nie sposób także nie zapytać o jakość tych zmian na poziomie procedury, która postępowanie to reguluje. A problemy pojawiają się już w punkcie wyjścia, tj. określenia właściwości miejscowej sądów dyscyplinarnych, warunków orzekania i sposobu wyłaniania składów orzekających.

Właściwość niewłaściwa

Zgodnie z art. 110 § 3 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (dalej: u.s.p.) z rozpoznawania spraw dyscyplinarnych wyłączony jest sąd dyscyplinarny, w którego okręgu pełni służbę sędzia objęty tym postępowaniem. W takim przypadku sąd właściwy wyznacza, na wniosek rzecznika dyscyplinarnego, prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Dyscyplinarnej.

Sądy dyscyplinarne rozpoznają również m.in. wnioski o udzielenie zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej (art. 80 u.s.p.). W odniesieniu do tej kategorii spraw, zgodnie z obowiązującym od 10 sierpnia 2018 r. art. 110 § 2a u.s.p. właściwy miejscowo jest ten sąd dyscyplinarny, w okręgu którego prowadzi się postępowanie, a w wypadkach niecierpiących zwłoki także inny. Przekładając powyższe przepisy na język konkretów, oznacza to, że w przypadku odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziego za np. nieterminowe sporządzenie uzasadnienia, z...