Łotewski Katyń

źródło: Muzeum Okupacji Totalitarnych W Rydze

Elita niepodległej Łotwy. Absolwenci kursu oficerskiego z 1937 roku

źródło: Muzeum Okupacji Totalitarnych W Rydze

Przed wojną do Litene wojskowi jeździli na letnie manewry

źródło: Rzeczpospolita

Andrejs Feldmanis: Mój ojciec nie dał się wziąć żywcem

Na dany znak enkawudziści rozbrajają oficerów 
z broni krótkiej i krępują im ręce drutem telefonicznym. Rozpoczynają się rewizje, sprawdzanie tożsamości, w końcu – załadunek na ciężarówki

Litene to mała miejscowość we wschodniej Łotwie, w pobliżu której zbudowano letni obóz szkoleniowy przedwojennej armii łotewskiej. To tu, ponad 70 lat temu, po zajęciu kraju przez Sowietów, przywieziono większość kadry oficerskiej „burżuazyjnej" armii na rzekome ćwiczenia. W ciągu paru dni czerwca 1941 roku rozegrała się tu tragedia, której konsekwencje  Łotysze porównują do naszego Katynia.

Osaczeni

Los niepodległej Łotwy podobnie jak Estonii i Litwy został przypieczętowany w chwili podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow 23 sierpnia 1939 r. Oprócz mapy rozbioru Polski tajny protokół do paktu uznawał stworzone po I wojnie światowej niepodległe państwa bałtyckie za „część sowieckiej strefy interesów". Hitler łaskawie pozostawił Stalinowi wybór momentu i sposobu zagarnięcia bezbronnych republik.

1 września 1939 roku otwarta została nowa era agresji – Niemcy napadły na Polskę, a potem 17 września 1939 roku Sowieci zadali nam cios w plecy. Prezydent Łotwy Karlis Ulmanis, chcąc przypodobać się agresorom, 21 września 1939 r. zerwał relacje dyplomatyczne z Polską. Jak opisuje to łotewski historyk prof.  Erik Jekobsons: „Rząd, choć niejednogłośnie – były głosy sprzeciwu – ale jednak zgodził się z propozycją prezydenta K. Ulmanisa i ministra spraw zagranicznych V....