Koniec lewicy i prawicy

autor zdjęcia: Piotr Nowak

źródło: Fotorzepa

Przyszłością polskiej polityki jest podział Polska solidarna kontra Polska liberalna, który wyłonił się dziesięć lat temu w trakcie prezydenckiej potyczki Lecha Kaczyńskiego z Donaldem Tuskiem – uważa autor

źródło: materiały prasowe

Wojciech Czabanowski

Wyborca socjalny jest niechętny zmianom obyczajowym, takim jak związki partnerskie. Tymczasem wyborca gospodarczo liberalny okazuje się nieprzywiązany do tradycji i bardziej tolerancyjny – pisze publicysta.

Konserwatywne poglądy obyczajowe wcale nie muszą iść w parze z liberalnymi poglądami gospodarczymi, podobnie jak liberalne poglądy obyczajowe nie muszą iść w parze z preferencją wobec socjalnej gospodarki – pisał w styczniu 1971 roku jeden z ojców amerykańskiej Partii Libertariańskiej David Nolan. W artykule pt. „Classifying and Analyzing Politico-Economic Systems" autor posłużył się dwuwymiarowym diagramem opisującym poglądy polityczne, znanym od tamtej pory jako mapa Nolana. Schemat jest do dziś wykorzystywany w publicystyce i internetowych testach preferencji politycznych jako wygodne narzędzie pozwalające zwizualizować stanowiska osób i partii politycznych dokładniej niż w ramach przestarzałej opozycji prawica–lewica.

W oryginalnym rozkładzie mapa Nolana to układ współrzędnych, w którym oś x reprezentuje poglądy ekonomiczne od socjalistycznych po lewej stronie do liberalnych po prawej, natomiast oś y odpowiada poglądom obyczajowym od liberalnych na górze do konserwatywnych na dole. Na takim diagramie tradycyjnie pojmowana konserwatywno-liberalna prawica znajduje się w prawym dolnym rogu układu współrzędnych, a lewica w lewym górnym.

Pozostałymi możliwościami, które uwidaczniają się na mapie, są libertarianizm, akcentujący wolność jednostki w obydwu sferach aktywności człowieka, oraz komunitaryzm odwołujący się – również w obydwu...