![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Słownik żydowskich pojęć - Menora
Siedmioramienny świecznik należący pierwotnie do kultowych sprzętów Pierwszego Przybytku, opisanych w biblijnej Księdze Wyjścia (25,31n; 37,17n). Menora (hebr., jid. menojre) kształt zawdzięcza Drzewu Życia o siedmiu gałęziach, obecnemu w sztuce Bliskiego Wschodu, a według innych interpretacji – szałwii palestyńskiej, uważanej za środek zapewniający nieśmiertelność.
W Świątyni Salomona znajdowało się ogółem dziesięć świeczników, których kształt pozostaje nieznany. Menora stała także w Drugiej Świątyni, zburzonej w 70 r. n.e. Świecznik widnieje na monetach żydowskiego króla Matatiasza Antygona (40 – 37 p.n.e.), na drobnych przedmiotach, jak gliniane lampy, szklane butelki, złote naczynia. W synagogach – na kapitelach, kamiennych płaskorzeźbach i mozaikowych podłogach. Pojawia się także w sztuce nagrobnej, gdzie palący się świecznik symbolizuje wieczne światło. W żydowskiej sztuce późnego antyku częstym motywem jest menora jako drzewo życia i światła strzeżone przez parę lwów. W średniowieczu stała się ona wraz z innymi sprzętami świątynnymi symbolem Trzeciej Świątyni epoki mesjańskiej, a tym samym nadziei na przyjście Mesjasza. Od czasu baroku menora stanowi częsty motyw w rzemiośle artystycznym, zwłaszcza ozdobach Tory. Od 1948 r. menora jest oficjalnym emblematem Państwa Izrael.
(na podst. „Leksykonu judaistycznego”, Warszawa 2007)
