Porażka realizmu politycznego

autor zdjęcia: Dominik Pisarek

źródło: Fotorzepa

W Europie polityka staje się dzisiaj bardziej płaszczyzną spotkania wartości i ideałów aniżeli kalkulacji czy manipulacji obietnicami 
– pisze socjolog.

Dynamikę stosunków politycznych, zarówno w wymiarze międzynarodowym, jak i narodowo-państwowym, próbowano przez lata interpretować w sposób metaforyczny. Najbardziej przekonująca, zwłaszcza dla średnio wykształconych polityków, była koncepcja świata jako wielkiej szachownicy, na której gracze – z reguły kilku – pochłonięci są strategiczną grą. Przesunięcie pionka powoduje kontrakcję przeciwnika. Szach, mat.

Gdy mocarstwo zła próbuje wkroczyć i zagrozić naszej wieży, wykonujemy kolejny ruch. Wszystko zgodnie z przyjętymi regułami gry. Określają one, co możemy zrobić, gdy oponent wykona ruch. Graczami są prezydenci, rządy, generałowie, ministrowie obrony, sztaby strategów. Reguły określają także, na jakie pole może się przesunąć oponent. Chwila nieuwagi lub zbyt słaba obrona i szach. Teorie powstrzymania czy odstraszania ataku nuklearnego także wpisują się w wizję świata jako szachownicy.

Instrumentalizacja strategii

Nie inaczej jest zresztą w wymiarze polityk narodowych. Kilku graczy zasiada do krajowej rozgrywki. Kampanie wyborcze przyjmują formę czatowania na nieostrożny ruch przeciwnika. Doradcy wypatrują, które niezagospodarowane przez oponenta pole można zająć jednym szybkim ruchem.

Szachownica pozwala na instrumentalizację strategii. W...