Reguły rynkowej gry się zmieniły

autor zdjęcia: Ulf Andersen

źródło: AFP

Jeremy Rifkin: – Niektóre koncerny wyglądają jak sparaliżowane obecną zmianą

Korporacje nie mają funkcji samoregulujących, nie muszą się troszczyć o równowagę na rynku pracy czy przyszłość kolejnych pokoleń. Ale globalne koncerny są u szczytu swojej potęgi, bo coraz większego znaczenia nabiera współpraca, przekładając się na skalę działania. Rozmowa z Jeremym Rifkinem, ekonomistą, futurologiem

Rz: Kto rządzi współczesnym światem? Korporacje czy państwa?

Wydaje mi się, że obecnie na świecie dokonuje się równoważenie sił. Porządek świata stworzony po 1945 r., po konferencji w Breton Woods, był rodzajem partnerstwa między państwami narodowymi a rynkami kapitałowymi. Przez dłuższy czas po drugiej wojnie światowej panowała w tych relacjach równowaga. Panowało zrozumienie, że dwa, a później trzy sektory odpowiadają wspólnie za stworzenie i podtrzymywanie istnienia trwałych gospodarek i demokracji. Te trzy sektory to: rząd, który dostarczał środków publicznych, biznes, który tworzył rynek i dostarczał kapitał prywatny, i społeczeństwo obywatelskie dostarczające kapitału społecznego.

Potrzebny był udział wszystkich tych trzech grup, by stworzyć warunki dla rozwoju społeczeństwa gwarantujące wysoką jakość życia. Zmiana nastąpiła w latach 80., gdy rząd Reagana postanowił sprywatyzować i zderegulować część usług, które dotychczas dostarczał obywatelom. Miało to „stworzyć przestrzeń do innowacji oraz możliwości rynkowe, które wykreują nowe miejsce pracy". Ale w praktyce, od lat 90. państwo pozbywało się części obowiązków, w efekcie korporacje biorące udział w globalnej wymianie handlowej stały się wyjątkowo potężne. Niektóre nie tylko zaczęły funkcjonować na równych zasadach jak państwa, ale nawet zaczęły...