Absolutyzm był i jest nam obcy

Rok 1468 to najprawdopodobniej najwcześniejszy moment ukształtowania polskiego parlamentu, kiedy to pojawiła się na Sejmie Walnym pierwsza w pełni wybierana na sejmikach reprezentacja posłów. Polski parlamentaryzm należy więc do najstarszych w Europie. Choć od końca XVII w. ulegał rozkładowi, to przez dwieście lat był oryginalną i sprawną instytucją, kształtował republikański, wolnościowy kod kulturowy.

Ze względu na odmienne warunki historyczne polski parlamentaryzm stawał się stopniowo w pełni szlachecki. Stan mieszczański nigdy nie utworzył osobnej izby. Rozbicie dzielnicowe znało zjazdy dzielnic z lokalnym władcą i elitą urzędniczą. Po zjednoczeniu Królestwa w XIV w. przyjęły one nazwę sejmików. Negocjowały z monarchą warunki uznania jego zwierzchności, uzyskując różnorakie przywileje. Sejmiki ziemskie współistniały po zjednoczeniu ze zjazdami prowincjonalnymi . obie instytucje zwoływane były równolegle i nieregularnie głównie w Małopolsce i Wielkopolsce. Po zjednoczeniu król zwoływał zjazdy ogólnopaństwowe elit urzędniczych i magnackich, na które z czasem wzywał przedstawicieli szlachty, miast królewskich i diecezji kościelnych. Zaczęto je nazywać sejmami walnymi, czyli zjazdami generalnymi, już pod koniec XIV w.

Jak każdy parlament europejski, polski także miał okres „płynności" struktur,...