Kontrola umowy przez urząd

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który stwierdza podleganie ubezpieczeniu społecznemu, może bez względu na nazwę umowy i jej postanowienia wskazujące na charakter stosunku prawnego, ustalić jego rzeczywisty charakter i tytuł do ubezpieczenia. Ustalenie, że między stronami umowy o dzieło zachodzą stosunki polegające na wykonywaniu za wynagrodzeniem usług odpowiadających umowom nazwanym z art. 734 i 758 Kodeksu cywilnego lub właściwych umowom, do których stosuje się przepisy o zleceniu, nakazuje wydanie decyzji na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3 z zastosowaniem art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Tak uznał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 sierpnia 2018 r., II UK 438/17.

Sąd apelacyjny oddalił apelację wnioskodawcy od wyroku sądu okręgowego, którym oddalono odwołanie płatnika składek od decyzji ZUS ustalających, że zainteresowani w sprawie, jako osoby wykonujące umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, we wskazanych w decyzjach okresach podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W skardze kasacyjnej pełnomocnik skarżącego zarzucił błędną wykładnię przepisów prawa materialnego, m.in. art. 734 k.c. i art. 750 k.c., art. 627 k.c., a także naruszenie zasady swobody umów. Skarżący zarzucił również naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 2 Konstytucji. Pełnomocnik wskazał także na naruszenie przepisów postępowania, wnosząc o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej sformułowano dwa zagadnienia prawne. Po pierwsze, wyrażono wątpliwość, czy przepisy, w oparciu o które ZUS wydał decyzję, stanowią podstawę kompetencyjną i dają uprawnienie do ingerowania w treść umowy. Po drugie, zwrócono się o określenie, czy przepisy te dają podstawę do unieważnienia zawartej przez strony umowy o dzieło. Ponadto, wyjaśnienia wymagała, ewentualna kompetencja ZUS do...