Konstytucję czas zmienić

W rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej ustawy zasadniczej warto się przyjrzeć, jak działa obecna

Obecna konstytucja obowiązuje od 15 lat. W tym czasie została znowelizowana dwukrotnie. Zmiany dotyczyły wprowadzenia europejskiego nakazu aresztowania i zakazu wyboru do parlamentu osób karanych. Jeśli do tego dodamy, że ilość ustaw, skierowanych w tym czasie do Trybunału Konstytucyjnego, wcale nie jest duża, możemy dojść do wniosku, iż ustawa zasadnicza wytrzymała próbę czasu, więc zmiany nie są potrzebne.

Nie byłaby to jednak konstatacja słuszna. Nawet bowiem, jeśli odrzucić daleko idące, a formułowane z pozycji ideologicznych krytyki konstytucji, to trzeba zauważyć, że od 1997 r. UE i Polska się zmieniły. Wyzwania i zagrożenia, 15 lat temu nieistniejące lub słabo uświadamiane, stały się znacznie silniejsze.

Zacznijmy od kwestii zasadniczej, jaką jest pozycja prezydenta i relacje między nim a rządem. W tej materii już w czasie prac nad obecną konstytucją formułowano obawy wynikające głównie ze złego doświadczenia, jakim w tej mierze była prezydentura Wałęsy. Zwyciężyło jednak przekonanie, że zmiana dość chaotycznych relacji, wytworzonych na skutek obowiązywania wielokrotnie zmienianej konstytucji PRL oraz małej konstytucji, w relacje bardziej uporządkowane w ramach nowej sprawi, że  tarcia kompetencyjne...