Obywatele szlachta

autor zdjęcia: Piotr Ligier

źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie

Szlachta bierze losy państwa w swoje ręce. „Potęga Rzeczypospolitej u zenitu” pędzla Jana Matejki

źródło: Wikipedia

Rok 1573. Akt konfederacji warszawskiej: „obiecujemy to sobie (...), iż którzy jestechmy różni w wierze, pokój miedzy sobą zachować".

Rzeczpospolita to pewien stan ducha. Zobowiązania wobec tego, na co się obywatele umawiają, są ważne zarówno w czasie pokoju, jak i wojny. Skoro umówiliśmy się na troskę o „rzecz wspólną", mamy się o nią starać, 
a kiedy wymaga tego sytuacja- – zginąć nawet 
bez wielkich słów.

Naród nie czeka, nie słucha – po prostu buduje barykady i szykuje się do obrony. Ceną bywa śmierć, bo całe działanie odbywa się na ulicy, nie przy urnie wyborczej ani nie przed ekranem TV, gdzie „w jego imieniu" szczuci są wzajemnie na siebie i spełniają się w tym szczuciu politycy.

Co popycha „naród" do takiego działania? Mówią „wolność", „wolność", wskazują na Zachód, porusza nimi być może dawno wygasły już w Europie wulkan uczuć i emocji. W wystygłej Europie, w stygnącej Polsce takie uczucia, takie emocje nie zasługują na wielki szacunek, raczej stawia się je w szeregu tych, którym przychodzi tłumaczyć się przed „strategią podejrzeń". Patriotyzm? Ależ on wiedzie do nieuniknionej przemocy! Wymachiwanie własną flagą? Ależ to obraza dla wszelkich wyobrażonych, możliwych, potencjalnych Innych! Koczowanie pod gołym niebem, niedosypianie, wreszcie – śmierć za ojczyznę? Na miłego nam obecnie panującego bożka, ależ to parafiańszczyzna, zacofanie, narracja dawno odrzucona, niemodna, nieatrakcyjna, niebezpieczna! Anachronizm!

Słowo „wolność" albowiem, słowa w rodzaju „śmierć za ojczyznę", słowa takie jak „miłość do swego kraju" jakoś stopniowo znikają z naszego wspólnotowego języka. Ostatnio pewnie były słyszalne głośno na Krakowskim Przedmieściu w gorących miesiącach po Smoleńsku. I zresztą dalej zapewne słyszalne są, ale przeniosły się do...