Państwo środka na rozdrożu

Wrażenie, że Chińczycy wynaleźli skuteczną trzecią drogę, o której śniły kraje niechcące iść w stronę ani kapitalizmu, ani komunizmu, może być złudne. Przed państwem tym stoją bardzo poważne zagrożenia – twierdzi redaktor „Rzeczpospolitej".

Kiedy Donald Trump w ubiegłym roku atakował Państwo Środka i groził wojną handlową, jeden z chińskich notabli sarkastycznie zauważył: „Oto amerykański prezydent, za którego kadencji Chiny staną się światowym numerem 1". Trudno kwestionować ten punkt widzenia, gdy widzi się tysiące drapaczy chmur w wielomilionowych pulsujących życiem metropoliach, jak: Szanghaj, Pekin czy Hongkong, szybką kolej czy inne monumentalne projekty. Na całym świecie słychać zachwyt nad liczącą 5 tys. lat cywilizacją, wieloletnim wysokim tempem rozwoju i „nieograniczonymi" zasobami. Można odnieść wrażenie, że Chińczycy wynaleźli jakieś perpetuum mobile, skuteczną trzecią drogę, o której śniły kraje niechcące iść w stronę ani kapitalizmu ani komunizmu. Wrażenie to może być jednak złudne, a przed Chinami stają bardzo poważne zagrożenia.

Za fasadą wielkiej potęgi gospodarczej kryje się kraj, który dotąd rozwijał się dzięki ogromnym zasobom taniej siły roboczej, ekspansji eksportowej wspieranej przez państwo i kopiowaniu rozwiązań zachodnich. Jednak możliwości takiego rozwoju Chin już wygasają, a wielu ekspertów przekonuje, że kolejny światowy kryzys rozpocznie się właśnie tutaj. To dlatego z taką uwagą śledzono obrady zakończonego w środę XIX zjazdu partii komunistycznej w Pekinie. Analitycy rozbierają teraz na czynniki pierwsze wypowiedziane tam słowa prezydenta Xi Jinpinga, który ogłosił, że perspektywy są...