Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Zmierzch cesarstwa bizantyjskiego

05 czerwca 2010 | Bitwy i wyprawy morskie | Piotr Gawlikowski
Statki pod Konstantynopolem, miniatura z połowy XIV w
źródło: East News, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Statki pod Konstantynopolem, miniatura z połowy XIV w
Tarcza turecka, XV w.
źródło: East News, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Tarcza turecka, XV w.
Bitwa pod Warną w 1444 r., mal. Stanisław Chlebowski
źródło: East News, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Bitwa pod Warną w 1444 r., mal. Stanisław Chlebowski
Giovanni Giustiniani Longo, dowódca kontyngentu genueńskiego broniącego Konstantynopola w 1453 r.
źródło: East News, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Giovanni Giustiniani Longo, dowódca kontyngentu genueńskiego broniącego Konstantynopola w 1453 r.
Imperium osmańskie w 1452 r.
autor zdjęcia: Leszek Nabiałek
źródło: Rzeczpospolita
Imperium osmańskie w 1452 r.
Konstantynopol, rycina z „Kroniki Norymberskiej”, koniec XV w.
źródło: EAST NEWS
Konstantynopol, rycina z „Kroniki Norymberskiej”, koniec XV w.
Widok Konstantynopola z XV w.
źródło: AKG/East News
Widok Konstantynopola z XV w.
Mury obronne Konstantynopola
źródło: AKG
Mury obronne Konstantynopola
Sułtan Bajazyt I zwany Błyskawicą
źródło: Bridgeman Art Library
Sułtan Bajazyt I zwany Błyskawicą
Mehmed II w otoczeniu dostojnikow, miniatura turecka, XVI w.
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Mehmed II w otoczeniu dostojnikow, miniatura turecka, XVI w.
Sułtan  Mehmed II, miniatura turecka, XVI w
źródło: Bridgeman Art Library
Sułtan Mehmed II, miniatura turecka, XVI w
Flota osmańska blokuje port w Marsylii w 1454 r., miniatura turecka, XVI w.
źródło: Bridgeman Art Library
Flota osmańska blokuje port w Marsylii w 1454 r., miniatura turecka, XVI w.
Osmańska twierdza Rumeli Hissar nad Bosforem wzniesiona na rozkaz Mehmeda II
źródło: Rzeczpospolita
Osmańska twierdza Rumeli Hissar nad Bosforem wzniesiona na rozkaz Mehmeda II
Statek turecki przedstawiony jako Arka Noego, miniatura turecka, XVI w.
źródło: Corbis
Statek turecki przedstawiony jako Arka Noego, miniatura turecka, XVI w.
Flota turecka pod murami Konstantynopola, litografia francuska, XIX w.
źródło: AKG
Flota turecka pod murami Konstantynopola, litografia francuska, XIX w.
W wykorzystaniu broni palnej Włosi zdecydowanie przodowali w regionie. Wśród długiej broni palnej były jeszcze proste rusznice z otworem  zapałowym (ręczne puszki), ale pojawiały się także wczesne rusznice wyposażone w zamki lontowe
autor zdjęcia: Marek Szyszko
źródło: Rzeczpospolita
W wykorzystaniu broni palnej Włosi zdecydowanie przodowali w regionie. Wśród długiej broni palnej były jeszcze proste rusznice z otworem zapałowym (ręczne puszki), ale pojawiały się także wczesne rusznice wyposażone w zamki lontowe
Oblężenie Konstantynopola w 1453 r.,  malowidło na ścianie cerkwi św. Jerzego w klasztorze Voronet w Rumunii
źródło: Bridgeman Art Library
Oblężenie Konstantynopola w 1453 r., malowidło na ścianie cerkwi św. Jerzego w klasztorze Voronet w Rumunii
Turecka jazda pod Konstantynopolem, malowidło na ścianie cerkwi św. Jerzego w klasztorze Voronet w Rumunii
źródło: Corbis
Turecka jazda pod Konstantynopolem, malowidło na ścianie cerkwi św. Jerzego w klasztorze Voronet w Rumunii
 Kolczuga turecka, XV w.
źródło: The Art Archive/Corbis
Kolczuga turecka, XV w.
Tarcza turecka inkrustowana złotem  i drogimi kamieniami, ok. 1540 r.
źródło: AKG
Tarcza turecka inkrustowana złotem i drogimi kamieniami, ok. 1540 r.
Oblężenie Konstantynopola przez Turków, miniatura francuska, II połowa XV w.
źródło: AKG
Oblężenie Konstantynopola przez Turków, miniatura francuska, II połowa XV w.
Flota osmańska, miniatura turecka, XVI w.
źródło: Bridgeman Art Library
Flota osmańska, miniatura turecka, XVI w.
Cesarz Konstantyn XI pozdrawia swych żołnierzy, grafika, XIX w.
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Cesarz Konstantyn XI pozdrawia swych żołnierzy, grafika, XIX w.
 Sułtan Mehmed II, rycina francuska, XVI w.
źródło: bettmann/corbis
Sułtan Mehmed II, rycina francuska, XVI w.
Tzw. działo z Dardaneli odlane w 1464 r. przez ludwisarzy Mehmeda II – podobne monstrum 11 lat wcześniej ostrzeliwało Konstantynopol
źródło: Corbis
Tzw. działo z Dardaneli odlane w 1464 r. przez ludwisarzy Mehmeda II – podobne monstrum 11 lat wcześniej ostrzeliwało Konstantynopol
Ruiny pałacu Blacherny (dziś Tekfur) i murów obronnych Konstantynopola
źródło: Wikipedia
Ruiny pałacu Blacherny (dziś Tekfur) i murów obronnych Konstantynopola
Mehmed II obserwuje przetaczanie okrętów do zatoki Złoty Róg
źródło: EAST NEWS
Mehmed II obserwuje przetaczanie okrętów do zatoki Złoty Róg
Przeciąganie tureckich okrętów po lądzie do Złotego Rogu, rycina, XVII w.
źródło: AKG
Przeciąganie tureckich okrętów po lądzie do Złotego Rogu, rycina, XVII w.
 Turcy przechodzą przez zatokę Złoty Róg po moście pontonowym, miniatura francuska, 1455 r.
źródło: AKG
Turcy przechodzą przez zatokę Złoty Róg po moście pontonowym, miniatura francuska, 1455 r.
Szturm Konstantynopola, 29 maja 1453 r., litografia francuska, XIX w.
źródło: Leemage/East News
Szturm Konstantynopola, 29 maja 1453 r., litografia francuska, XIX w.
Bitwa o Konstantynopol
źródło: Rzeczpospolita
Bitwa o Konstantynopol
Mehmed II wkracza do Konstantynopola 29 maja 1453 r., mal. Jean-Joseph Benjamin Constant, XIX w
źródło: Bridgeman Art Library
Mehmed II wkracza do Konstantynopola 29 maja 1453 r., mal. Jean-Joseph Benjamin Constant, XIX w
Kościół Hagia Sofia w Konstantynopolu zamieniony przez Turków w meczet, akwarela niemiecka, XVI w
źródło: Bridgeman Art Library
Kościół Hagia Sofia w Konstantynopolu zamieniony przez Turków w meczet, akwarela niemiecka, XVI w
 Widok Istambułu w XVI w., rycina niemiecka z epoki
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Widok Istambułu w XVI w., rycina niemiecka z epoki
Turcy dokonują rzezi obrońców Konstantynopola, rycina niemiecka, XVII w.
źródło: AKG
Turcy dokonują rzezi obrońców Konstantynopola, rycina niemiecka, XVII w.

W chwili upadku cesarstwo bizantyjskie, spadkobierca Imperium Rzymskiego, było marnym cieniem dawnej potęgi. Ograniczało się do stolicy Konstantynopola z przedmieściami oraz nielicznych enklaw na wybrzeżu Tracji, północnych wybrzeżach cieśniny Bosfor i w Grecji. Konstantynopol nigdy już nie podniósł się po złupieniu go przez krzyżowców i powracających epidemiach zarazy. Dawniej bogate dzielnice zostały zredukowane do biednych wiosek, co prawda nadal znajdujących się w obrębie murów miejskich, jednak tereny między nimi zmieniły się w pola uprawne lub nieużytki, domy i pałace porosły dzikie chaszcze.

Sprawcy nadchodzącej zagłady – Turcy osmańscy – od dawna napierali na ziemie Bizancjum. W 1354 roku usadowili się w Europie, zdobywając przylądek Gallipoli. Siedem lat później po raz pierwszy pojawili się pod murami Konstantynopola. Opór Słowian bałkańskich został złamany w 1389 roku na Kosowym Polu. Od tej pory Turcy zajmowali kolejne połacie ziem naddunajskich. Krucjata państw zachodnich została rozbita w puch pod Nikopolis w 1396 roku na skutek niezgody dowodzących. Na pewien czas nieuchronny wyrok odroczył Timur Kulawy, władca Mongołów (w 1402 roku zmasakrował turecką armię w bitwie pod Ankarą i pojmał sułtana Bajazyta I, który rychło zakończył żywot w niewoli).

Jednak po śmierci Timura Turcy wznowili ekspansję, pokonując kolejnych przeciwników razem i osobno. Jagielloński król Węgier i Polski Władysław przekonał się o ich sile pod Warną w 1444 roku, niestety, przypłacając tę wiedzę śmiercią. W istocie żaden kraj europejski w owym czasie nie mógł zmóc doskonałej machiny wojennej Osmanów.

Potencjalnymi sojusznikami Bizancjum były włoskie republiki kupieckie: Wenecja, Genua i Piza, oraz Rzym z papieżem Mikołajem V. Tyle że Genua, obawiając się o swoją kolonię Perę położoną naprzeciw Konstantynopola, starała się zachować neutralność, natomiast Piza nie liczyła się już, pobita przez Florencję. Za to papież dostrzegł w ciężkim położeniu Greków szansę na...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8640

Spis treści
Zamów abonament