Szantaż niedozwolonymi klauzulami: jak walczyć z patologią

autor zdjęcia: Paweł Gałka

źródło: Rzeczpospolita

źródło: materiały prasowe

Konsument jest obecnie jedynie narzędziem do osiągania celów zarobkowych przez organizacje quasi-konsumenckie – pisze prawnik.

Zagadnienie niedozwolonych postanowień umownych od wielu lat spędza sen z powiek nie tylko przedsiębiorcom, ale również sędziom rozpatrującym kolejne pozwy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Stosowanie instytucji, której głównym celem miała być ochrona konsumentów, uległo tak znaczącym niekorzystnym zmianom.

Wynika to ze zjawiska tzw. szantażu klauzulami. Różne podmioty (przede wszystkim stowarzyszenia) wyszukują we wzorcach umów stosowanych przez przedsiębiorców postanowienia wpisane już do rejestru niedozwolonych postanowień umownych, a następnie kierują pozwy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK). W praktyce każde kwestionowane postanowienie zawarte jest w oddzielnym pozwie. W razie przegranej dla pozwanego przedsiębiorcy oznacza to zwielokrotnienie kosztów postępowania. Jednocześnie przedsiębiorca otrzymuje też od takiego podmiotu „propozycję nie do odrzucenia" w postaci wycofania pozwów w zamian za odpowiednią opłatę na „cele statutowe stowarzyszenia".

Problem próbowało rozwiązać Ministerstwo Sprawiedliwości, obniżając minimalne stawki zastępstwa procesowego w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone z 360 zł do 60 zł. Niestety, przyniosło to efekt...