Siła władzy

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Warszawa, 23 kwietnia 1935. Prezydent Ignacy Mościcki podpisuje nową Konstytucję w Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego.

26 stycznia 1934 | BBWR wykorzystuje manifestacyjną nieobecność opozycji i zyskując tak niezbędną większość – przesądza o nowym kształcie Konstytucji.

Krach ekonomiczny na świecie potęguje polskie obszary biedy. Napięcia społeczne wzmacnia autokratyczny Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem – na wszelkie problemy odpowiada usztywnieniem dyktatury. Lekceważenie oponentów dochodzi do szczytu, gdy fortelem przeforsowane zostają założenia Konstytucji. Podległy Józefowi Piłsudskiemu prezydent podpisuje nową ustawę zasadniczą w kwietniu 1935. Działa już wtedy, po wcześniejszym zamachu ukraińskim, Bereza Kartuska. Państwo nie reaguje na narastającą polaryzację geopolityczną, nie buduje systemu realnych sojuszy. Pakty o nieagresji, podpisane z Rosją bolszewicką i hitlerowskimi Niemcami w latach 1932 i 1934, sam marszałek Piłsudski uważa za krótkoterminowe. Zamiast wewnętrznego konsensusu, dającego szanse skuteczniejszej obrony kraju, władza pogłębia podziały, dla części przeciwników mając obóz koncentracyjny.

Zofia Moraczewska (działaczka feministyczna, posłanka BBWR) w liście do Walerego Sławka (prezesa BBWR)

Coraz gorzej dzieje się w naszym obozie. [...] Blok traci z dnia na dzień zaufanie, wiarę i szacunek w szerokich sferach społecznych. [...] Siły prawdziwej niestety już nie ma. Dać by ją mogła tylko postawa społeczeństwa, postawa naszego obozu, gdyby była wewnętrznie, ideowo zwarta i jednolita. Ale takiej siły nie stwarza się przemocą, nie można jej wywołać żadnym zarządzeniem administracyjnym, żadnym „ukazem" z góry....