Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Gród Batorego

24 marca 2011 | Księga Kresów Wschodnich | Andrzej Nieuważny
Kościół pojezuicki w Grodnie, obecnie katedra
źródło: EAST NEWS
Kościół pojezuicki w Grodnie, obecnie katedra
Panorama Grodna z kościołem Bernardynów i katedrą
źródło: EAST NEWS
Panorama Grodna z kościołem Bernardynów i katedrą
Wygląd zamku w Grodnie z czasów jagiellońskich na okładce pierwszego przewodnika po mieście (1923 r.), autorstwa Józefa Jodkowskiego
źródło: Zbiory Andrzeja Nieuważnego
Wygląd zamku w Grodnie z czasów jagiellońskich na okładce pierwszego przewodnika po mieście (1923 r.), autorstwa Józefa Jodkowskiego
Zamek w Grodnie
źródło: EAST NEWS
Zamek w Grodnie
Antoni Tyzenhauz
źródło: Forum
Antoni Tyzenhauz
Kościół pojezuicki na XX wiecznej litografii
źródło: Zbiory Andrzeja Nieuważnego
Kościół pojezuicki na XX wiecznej litografii
Panorama Grodna na zdjęciu Jana Bułhaka
źródło: Zbiory Andrzeja Nieuważnego
Panorama Grodna na zdjęciu Jana Bułhaka
Zygmunt Wróblewski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wybitny polski fizyk, urodzony w Grodnie w 1845 r. Wraz z Karolem Olszewskim skroplił po raz pierwszy tlen i azot
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Zygmunt Wróblewski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wybitny polski fizyk, urodzony w Grodnie w 1845 r. Wraz z Karolem Olszewskim skroplił po raz pierwszy tlen i azot
 Dom Elizy Orzeszkowej w Grodnie
źródło: EAST NEWS/RIA
Dom Elizy Orzeszkowej w Grodnie
Pomnik Orzeszkowej w Grodnie
źródło: Forum, Wikipedia
Pomnik Orzeszkowej w Grodnie
Grób Elizy Orzeszkowej na cmentarzu farnym w Grodnie
źródło: Forum, Wikipedia
Grób Elizy Orzeszkowej na cmentarzu farnym w Grodnie
25 listopada 1795 roku na zamku w Grodnie Stanisław August Poniatowski podpisał akt abdykacji, godząc się tym samym na kres Rzeczypospolitej: „...najuroczyściej ogłaszamy, że z własnej woli wyrzekamy się wszelkich praw Naszych do Korony Polskiej, do Wielkiego Księstwa Litewskiego i innych należących do nich krajów, jako też znajdujących się w nich posesji i przynależytości; akt ten uroczysty abdykacji korony i rządu Polski w ręce Najjaśniejszej Imperatorowej Wszech Rosji składamy dobrowolnie...”. Znajdował się wtedy pod nadzorem feldmarszałka Suworowa i wielkorządcy rosyjskiego na Litwie Repnina.
autor zdjęcia: Marek Szyszko
źródło: Rzeczpospolita
25 listopada 1795 roku na zamku w Grodnie Stanisław August Poniatowski podpisał akt abdykacji, godząc się tym samym na kres Rzeczypospolitej: „...najuroczyściej ogłaszamy, że z własnej woli wyrzekamy się wszelkich praw Naszych do Korony Polskiej, do Wielkiego Księstwa Litewskiego i innych należących do nich krajów, jako też znajdujących się w nich posesji i przynależytości; akt ten uroczysty abdykacji korony i rządu Polski w ręce Najjaśniejszej Imperatorowej Wszech Rosji składamy dobrowolnie...”. Znajdował się wtedy pod nadzorem feldmarszałka Suworowa i wielkorządcy rosyjskiego na Litwie Repnina.
Bronisław Bohatyrewicz, generał WP, urodzony w Grodnie w 1870 r, organizator i dowódca oddziału samoobrony Grona w latach 1918 – 1919, zamordowany w Katyniu
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, zbiory Andrzeja Nieuważnego
Bronisław Bohatyrewicz, generał WP, urodzony w Grodnie w 1870 r, organizator i dowódca oddziału samoobrony Grona w latach 1918 – 1919, zamordowany w Katyniu
Budowa przeprawy dla wojsk niemieckich. Grodno, 1915 r.
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, zbiory Andrzeja Nieuważnego
Budowa przeprawy dla wojsk niemieckich. Grodno, 1915 r.
Fara Witoldowa, w latach międzywojennych kościół garnizonowy. Świątynia została wysadzona w powietrze w początku lat 60. XX w.
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Fara Witoldowa, w latach międzywojennych kościół garnizonowy. Świątynia została wysadzona w powietrze w początku lat 60. XX w.
Dowódca DOK III Grodno gen. Aleksander Litwinowicz odbiera z pomostu defiladę kajaków z obozu harcerskich drużyn wodnych. Grodno, 1932 rok
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Dowódca DOK III Grodno gen. Aleksander Litwinowicz odbiera z pomostu defiladę kajaków z obozu harcerskich drużyn wodnych. Grodno, 1932 rok
Mapa Grodna z okresu międzywojennego
źródło: Przewodnik po Polsce Związku Polskich Towarzystw Turystycznych
Mapa Grodna z okresu międzywojennego

Gdy w początku 1992 roku trafiłem do grodzieńskiej fary, ze zdumieniem i szacunkiem patrzyłem na kobiety śpiewające z przepisanych ręcznie wielkimi literami polskich modlitewników. Tak w atmosferze jakby z końca carskich czasów odradzało się polskie Grodno...

Spośród wszystkich miast Rzeczypospolitej Stefan Batory upodobał sobie stary litewski gród nad Niemnem. Dawna siedziba księcia Witolda, Stary Zamek, „pachniała" jeszcze Jagiellonami: królem Kazimierzem, który tu wyraził zgodę na panowanie w Krakowie i tu pół wieku później (1492 r.) zmarł, oraz jego synem i imiennikiem, późniejszym świętym.

Wypatrujący wroga od wschodu (a i unikający zalotów Anny Jagiellonki) król Stefan bywał w Grodnie chętnie. Nakazał przebudowę zamku, a w pięknym renesansowym pałacu przyszło mu umrzeć w 1586 roku. I o ile o wielkim Jagiellończyku pamiętają niemal tylko historycy i przewodnicy, to imię Batorego zrosło się z Grodnem na zaw-sze.

Grodzieński finis Poloniae

W XVII wieku Grodno stało się nieoficjalnie trzecią stolicą Rzeczypospolitej. Dla podkreślenia wagi Litwy w związku „obojga narodów" na sejmie 1673 roku zdecydowano, że co trzecie obrady (wyłączając te związane z elekcją króla) będą się odbywać   w zamku nad Niemnem. Toteż w latach 1678/79, 1688 i 1693 posłowie radzili w Grodnie. Wrócili tam po wielkiej wojnie północnej w latach: 1718, 1726, 1729, 1744 i 1752. Za Sasów zbudowano dla króla i posłów Nowy Zamek (Stary mocno zniszczyli Szwedzi i czas). Stanisław August zwoływania sejmów grodzieńskich unikał. Jak napisze...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8885

Spis treści
Zamów abonament