Od Bicaz do Smoleńska

źródło: NAC

Z nadzieją na zwycięstwo: obchody święta 3 Maja we Francji, rok 1940. Pierwszy z lewej generał Władysław Sikorski

źródło: KARTA

Polskie „państwo bez ziemi" miało nie tylko swoje władze, 
ale i liczną, ponadpółmilionową ludność, parlament, prasę, uczelnie, podchorążówkę, teatry i ciągłość konstytucyjną.

Polski Londyn narodził się... w Paryżu. Jego dzieje rozpoczęły się jednak jeszcze dalej od mgieł Tamizy: w rumuńskim Bicaz, gdzie 18 września 1939 roku bukareszteńskie władze, łamiąc pod zgodnym naciskiem Niemców, Sowietów, a zapewne także Francuzów swe sojusznicze zobowiązania, internowały prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Wbrew intencjom inspiratorów internowania nie oznaczało to jednak końca polskiej państwowości.

Krytykowana niekiedy jako wyraz autorytarnych tendencji w polskim ustawodawstwie konstytucja kwietniowa z 1935 roku zawierała tyleż unikalne, co dalekowzroczne rozwiązania legislacyjne, pozwalające prezydentowi w okresie wojny na wyznaczenie swego następcy, który automatycznie obejmował urząd głowy państwa w wypadku jego opróżnienia przed zawarciem pokoju. Mościcki skorzystał z tego uprawnienia, wyznaczając swym następcą byłego marszałka Senatu Władysława Raczkiewicza. 30 września prezydent zrzekł się urzędu, tego samego dnia został zaprzysiężony jego następca, który misję utworzenia rządu powierzył gen. Władysławowi Sikorskiemu.

Sformowany w Paryżu i urzędujący w Angers rząd nie był powołanym ad hoc „rządem emigracyjnym", ale pełnoprawnym rządem polskim, zachowującym ciągłość prawną i konstytucyjną z przedwrześniowymi władzami RP. Jako taki został powszechnie uznany przez społeczność międzynarodową, z wyjątkiem III Rzeszy i Związku Sowieckiego...