Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Słowa i czyny

12 sierpnia 2010 | Księga Kresów Wschodnich | Andrzej Nieuważny
Detronizacja Mikołaja I, litografia F. Villaine’a
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Detronizacja Mikołaja I, litografia F. Villaine’a
Akt detronizacji Mikołaja I, 25 stycznia 1831 r.
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Akt detronizacji Mikołaja I, 25 stycznia 1831 r.
Car Mikołaj I
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Car Mikołaj I
Feldmarsz. Iwan Dybicz Zabałkański, głównodowodzący wojsk rosyjskich podczas powstania listopadowego
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Feldmarsz. Iwan Dybicz Zabałkański, głównodowodzący wojsk rosyjskich podczas powstania listopadowego
 Gen. Fiodor (Teodor) Rüdiger, jeden z rosyjskich dowódców podczas powstania listopadowego
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Gen. Fiodor (Teodor) Rüdiger, jeden z rosyjskich dowódców podczas powstania listopadowego
Bitwa pod Stoczkiem, mal. Jan Henryk Rosen
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Bitwa pod Stoczkiem, mal. Jan Henryk Rosen
Sztandar powstańców listopadowych
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Sztandar powstańców listopadowych
Sztandar powstańców listopadowych
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Sztandar powstańców listopadowych
Polskie akcje zaczepne na Kresach podczas powstania listopadowego
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Polskie akcje zaczepne na Kresach podczas powstania listopadowego
Uzbrojeniem ułanów były szable (zwane wówczas pałaszami), pistolety, lance, niektórzy mieli także karabinki
autor zdjęcia: Marek Szyszko
źródło: Rzeczpospolita
Uzbrojeniem ułanów były szable (zwane wówczas pałaszami), pistolety, lance, niektórzy mieli także karabinki
 Gen. Ignacy Prądzyński
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Gen. Ignacy Prądzyński
Gen. Józef Dwernicki
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Gen. Józef Dwernicki
Przywódcy powstania na Litwie, Ezechiel Staniewicz
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Przywódcy powstania na Litwie, Ezechiel Staniewicz
Przywódcy powstania na Litwie, Karol Załuski
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Przywódcy powstania na Litwie, Karol Załuski
Przywódca powstania na Litwie, Konstanty Parczewski
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Przywódca powstania na Litwie, Konstanty Parczewski
Przywódca powstania na Litwie, Maurycy Prozor
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Przywódca powstania na Litwie, Maurycy Prozor
Broń powstańców listopadowych – pistolet
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Broń powstańców listopadowych – pistolet
Broń powstańców listopadowych – karabin
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Broń powstańców listopadowych – karabin
Broń powstańców listopadowych – szable
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Broń powstańców listopadowych – szable
Emilia Plater w powstaniu listopadowym
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Emilia Plater w powstaniu listopadowym
Proporzec powstańczy
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Proporzec powstańczy
Akces Emilii Plater do powstania listopadowego
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Akces Emilii Plater do powstania listopadowego
Emilia Plater w potyczce pod Szawlami, mal. Wojciech Kossak
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Emilia Plater w potyczce pod Szawlami, mal. Wojciech Kossak
Kościół pw. Piotra i Pawła w Szawlach, mal. Napoleon Orda
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Kościół pw. Piotra i Pawła w Szawlach, mal. Napoleon Orda
Emilia Plater
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Emilia Plater
Szarża pułku jazdy poznańskiej pod Rajgrodem
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Szarża pułku jazdy poznańskiej pod Rajgrodem
Mundury powstańców listopadowych: szeregowego Straży Bezpieczeństwa (z lewej), oficera legii litewskiej (z prawej) i oficerski (w środku)
źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE
Mundury powstańców listopadowych: szeregowego Straży Bezpieczeństwa (z lewej), oficera legii litewskiej (z prawej) i oficerski (w środku)
Obóz powstańców litewskich
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Obóz powstańców litewskich
Samuel Różycki w Międzyrzecu
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Samuel Różycki w Międzyrzecu
Koniec powstania listopadowego, ryc. z XIX wieku
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Koniec powstania listopadowego, ryc. z XIX wieku

Andrzej Nieuważny, historyk z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Od początku powstania przed przywódcami stanął problem stosunku do prowincji zabranych czy też – wedle Rosjan – guberni zachodnich. W Warszawie powstał szybko Komitet Ziem Litewsko-Ruskich. Spektakularny, choć symboliczny krok uczynił powstańczy sejm, który na początku 1831 r. odpowiedział na wniesiony z inicjatywy Joachima Lelewela „Akt solidarności obywateli Kresów z narodem polskim i reprezentacją sejmową”.

Odpowiedź sejmu była wzniosła: „Bracia Litwini, Wołynia, Ukrainy i Podola! Wy, którzy jesteście z nami, bierzcie za oręż, który wam podajemy. Z polecenia naszego twórzcie bratnie hufce i spieszcie z nami do ziem naszych, ażeby ujarzmionych ziomków wyswobodzić. Temże jesteście co i my upragnieniem wolności i niepodległości przejęci; jednostajną serca wasze dzielnością biją; jednoż uczucie na pole wojenne porywa. Idźcie ziomkom waszym powiedzieć, że wybiła godzina wyzwolenia z niewoli. Pospieszajcie z nami nieść im pomoc, aby powstali. Do broni! Do boju Bracia!”.

1 lutego 1831 r. powołano Legię Litewsko-Wołyńską złożoną z ochotników zza kordonu; walczyli m.in. pod Grochowem.

Wizja masowego powstania na ziemiach zabranych nie trafiała jednak do naczelnych wodzów, skupionych na (i tak niemrawych)...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8698

Spis treści
Zamów abonament