Ile razy kłamał Kosiński

źródło: AFP

Rosja epoki Chruszczowa: przaśna, ale bezpieczna. Czy Jerzy Kosiński miał okazję zobaczyć ją na własne oczy?

źródło: CSU Archives/Everett Collection/AFP

Jerzy Kosiński: przebojowy, wierzący w siebie przybysz

Wkrótce miało się okazać, że przybysz 
zza żelaznej kurtyny
jest człowiekiem nietuzinkowym. Zlecenie na książkę „Przyszłość należy do nas, Towarzyszu" w cenionym wydawnictwie zdobył już osiem miesięcy 
po przybyciu do Stanów.

Wymyślał książki i własną biografię" – napisał we wspomnieniach „Z głowy" o Jerzym Kosińskim Janusz Głowacki. Przyznał jednocześnie, że emigrant Kosiński odniósł największy sukces spośród polskich pisarzy, czego mu zazdrościł „jak każdy uczciwy Polak ". Owo wymyślanie kolejnych wersji życiorysu przez autora „Malowanego ptaka", mitomania i jednocześnie potrzeba konspiracji sprawiły, że badacze jego twórczości do dziś nie rozwikłali wielu tajemnic, jakie skrywają jego życie i kariera – z autorstwem jego pierwszych książek w języku angielskim wydanych w USA i przyczyną samobójczej śmierci na czele. Biografowie Kosińskiego muszą więc mieć talent dociekliwego śledczego.

Nikt nie doniósł na szpiona

Tajemnice pojawiają się od samego początku. Zagadkowe są na przykład okoliczności powstania pierwszej książki Kosińskiego, która stała się przepustką do jego światowej kariery – „The Future is Ours, Comrade" („Przyszłość należy do nas, Towarzyszu"). Została ona napisana w formie quasi-reporterskiej relacji młodego socjologa, który w 1957 roku podróżował po ZSRR. Kosiński zawarł w niej obserwacje z Kraju Rad, który, jak twierdził w rozmowie ze swoim amerykańskim biografem Jamesem Parkiem Sloanem, odwiedził kilka razy w latach 50.; najdłużej przebywał tam w 1957 roku.

Książka ukazała się w 1960 roku, niespełna trzy...