Fontanna z Drogim Przywódcą

źródło: Archiwum autora

„Inauguracja prezydenta Nursułtana Nazarbajewa” (2006 r., płótno, autor nieznany). Warto odnotować, że na gigantycznym płótnie odmalowani zostali – jako żywo, w większości nieobecni na uroczystości w Astanie – po lewej władcy Zachodu (m.in. George Bush Jr., Jacques Chirac, Silvio Berlusconi, Tony Blair), po prawej – Jelcyn z Putinem oraz przywódcy większości republik poradzieckich. Od tej reguły istnieją jedynie dwa wyjątki: po stronie „zachodniej” znalazł się Micheil Saakaszwili, po „wschodniej” – opłacany już w tym czasie przez Putina Gerhard Schröder.

źródło: Archiwum autora

Isłam Karimow w roli ojca narodu (mural, autor nieznany). Jest kwitnący uriuk, pierś karmiąca i odrzutowce: torturowanych zabrakło.

Nowi władcy państw środkowoazjatyckich budują tożsamość narodową i autorytet władzy, lansując sztukę, przy której blednie socrealizm.

W „orwellowskim" 1984 roku, w mieście Frunze (nazwanym tak na cześć czerwonego generała), na nowym reprezentacyjnym placu Lenina, urządzonym z okazji 60-lecia Kirgiskiej Republiki Radzieckiej, ustawiono 12-metrowy pomnik Iljicza. W 2003 roku, gdy miasto nazywało się już Biszkek i było stolicą niepodległego Kirgistanu, plac przemianowano na Ałatu (na cześć pasma górskiego), a posąg zastąpiono równie okazałym pomnikiem Wolności (Erkindik), ukazującym żeńskiego uskrzydlonego geniusza, dzierżącego symbol tündük (zwornik konstrukcji jurty) z aktualnej flagi państwowej.

Monument ten nie był nowy – po raz pierwszy odsłonięto go w 1999 roku, z okazji dziewiątej rocznicy niepodległości, uprzednio usuwając stojący tam pomnik Feliksa Dzierżyńskiego. Ten ostatni nie został wówczas zniszczony, jedynie przeniesiony na placyk obok Biblioteki Narodowej. Pierwotne miejsce pomnika Dzierżyńskiego było od 1948 r. zajęte przez pomnik Lenina, który zlikwidowano w związku z ufundowaniem na głównym placu okazalszego monumentu wodza rewolucji.

Tamerlan na czerwono

Ów „lepszy" Lenin nie przepadł w 2003 roku, ale jedynie przeniesiony został na plac na tyłach Muzeum Historycznego. W roku 2011 zaś, z okazji 20-lecia niepodległości, usunięto pomnik Wolności i zastąpiono go ogromnym konnym posągiem ukazującym Manasa, bohatera najważniejszego kirgiskiego eposu. W...