Sztafeta dziejów w New Jersey

autor zdjęcia: Michael Loccisano

źródło: Getty Images/AFP

Pomnik upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej zaprojektował Andrzej Pityński. Odsłonięto go w Jersey City 19 maja 1991 r. Dziś burmistrz tego miasta Steven Fulop chce go przenieść. W tym miejscu ma bowiem powstać park.

Nawet w czasach mediów społecznościowych walka o pamięć historyczną toczy się wciąż w przestrzeni miast, a nie w wirtualnej rzeczywistości. Dlatego w sporze, w którym jednej stronie chodzi o zbudowanie parku, a drugiej o realizację pokoleniowego testamentu, nie może dojść do porozumienia.

Przedstawiciele mniejszości narodowej stawiają pomnik ku czci największej tragedii w swojej historii. W tym celu wybierają reprezentacyjną część miasta. Po pewnym czasie okazuje się, że z powodu niedopatrzeń proceduralnych pomnik może zostać przeniesiony, co budzi niezadowolenie pomysłodawców i fundatorów rzeźby. Z jednej strony pojawiają się głosy o lekceważeniu historii, z drugiej – o nieposzanowaniu lokalnego prawa.

Brzmi znajomo? To przypadek monumentu upamiętniającego rzeź Ormian w Kolonii, który został odsłonięty w kwietniu.

Oczywiście, sytuację kolońskiego pomnika i tego stojącego w New Jersey dzieli bardzo wiele. W przypadku pierwszego ważną rolę odgrywa niemała diaspora turecka, która nie chce pogodzić się z faktem, że śmierć 1,5 mln Ormian w latach 1915–1917 była ludobójstwem. Z kolei konflikt w New Jersey wynika raczej z serii nieporozumień, które narosły już tak bardzo, że trudno się w nich połapać.

Przypomnijmy: burmistrz Jersey City, miasta nazywanego „szóstą dzielnicą Nowego Jorku", zdecydował o przeniesieniu pomnika katyńskiego w inne miejsce. Powód? Zmiana planu zagospodarowania terenu. W miejscu placu, na którym stoi rzeźba, w przyszłości ma powstać park.

Od Chicago do Tobolska

Pomnik autorstwa wyróżnionego niedawno Orderem Orła Białego Andrzeja Pityńskiego przedstawia...