Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Przycinanie kozackich paznokci

10 czerwca 2010 | Księga Kresów Wschodnich | Piotr Kroll
Kozacy na rysunku przy mapie z 1715 roku
źródło: Rzeczpospolita
Kozacy na rysunku przy mapie z 1715 roku
Kozacy zaporoscy – typy ludzi i uzbrojenia
źródło: Rzeczpospolita
Kozacy zaporoscy – typy ludzi i uzbrojenia
źródło: Rzeczpospolita
Strona tytułowa rejestru kozackiego
źródło: Rzeczpospolita
Strona tytułowa rejestru kozackiego
Kozak na stanowisku, mal. Józef Brandt
źródło: Rzeczpospolita
Kozak na stanowisku, mal. Józef Brandt
Rzeczpospolita „Trojga Narodów”, złożona z Korony,  Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Rusi – wedle postanowień ugody hadziackiej, 1658 rok
źródło: Rzeczpospolita
Rzeczpospolita „Trojga Narodów”, złożona z Korony, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Rusi – wedle postanowień ugody hadziackiej, 1658 rok
Mapa Ukrainy Wilhelma Beauplana, 1650 rok
źródło: Rzeczpospolita
Mapa Ukrainy Wilhelma Beauplana, 1650 rok
Herb kozacki
źródło: Rzeczpospolita
Herb kozacki
Odrys pieczęci Iwana Wyhowskiego jako hetmana Rusi
źródło: Rzeczpospolita
Odrys pieczęci Iwana Wyhowskiego jako hetmana Rusi
Herb Iwana Wyhowskiego na dokumencie króla Jana Kazimierza
źródło: Rzeczpospolita
Herb Iwana Wyhowskiego na dokumencie króla Jana Kazimierza
Ugoda hadziacka
źródło: Rzeczpospolita
Ugoda hadziacka
Rusznica kozacka (z lewej) oraz turecka szabla używana przez Kozaków
źródło: Rzeczpospolita
Rusznica kozacka (z lewej) oraz turecka szabla używana przez Kozaków
źródło: Rzeczpospolita
Piotr Doroszenko, hetman prawobrzeżnej Ukrainy w latach 1665 – 1676
źródło: Rzeczpospolita
Piotr Doroszenko, hetman prawobrzeżnej Ukrainy w latach 1665 – 1676
Książę siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy, podczas potopu sojusznik Szwecji, inicjator traktatu rozbiorowego w Radnot
źródło: Rzeczpospolita
Książę siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy, podczas potopu sojusznik Szwecji, inicjator traktatu rozbiorowego w Radnot
Kozak przy moździerzu i kozak ze strzelbą, obrazy z XIX wieku
źródło: Rzeczpospolita
Kozak przy moździerzu i kozak ze strzelbą, obrazy z XIX wieku
źródło: Rzeczpospolita
Obóz kozacki, ryc. z XVIII wieku
źródło: Rzeczpospolita
Obóz kozacki, ryc. z XVIII wieku
Armaty kozackie z poł. XVIII wieku
źródło: Rzeczpospolita
Armaty kozackie z poł. XVIII wieku
Chorągiew kozackiego pułku łubieńskiego, XVIII wiek
źródło: Rzeczpospolita
Chorągiew kozackiego pułku łubieńskiego, XVIII wiek
Louis Boulanger „Mazepa”, obraz z 1827 roku
źródło: Rzeczpospolita
Louis Boulanger „Mazepa”, obraz z 1827 roku
Sztandar powstańców z 1863 roku. Wizerunek Matki Boskiej otaczają: Orzeł Biały, Pogoń  i Archanioł Michał
źródło: Rzeczpospolita
Sztandar powstańców z 1863 roku. Wizerunek Matki Boskiej otaczają: Orzeł Biały, Pogoń i Archanioł Michał

Większość elity wojska zaporoskiego wywodziła się ze środowiska szlacheckiego – stąd charakter, obyczajowość i kultura polityczna Zaporożców.

Rejestr kozacki i zdobyte przez Kozaków prawa i przywileje w zamian za służbę pod sztandarami Rzeczypospolitej stały się oznakami ich odrębności stanowej i umocniły ich pozycję w państwie. Na przywilejach królewskich opierały się występujące w XVII wieku roszczenia Kozaków do udziału w życiu politycznym kraju, które wynikały z przekonania, że są oni uprzywilejowanym stanem rycerskim.

W 1632 roku poselstwo kozackie na sejm konwokacyjny domagało się udziału w elekcji monarchy Rzeczypospolitej, oznajmiając stanom, że „są członkami tej samej Rzeczypospolitej i dlatego mają prawo wziąć udział w elekcji, przeto i głos oddają za Najjaśniejszym Władysławem i jego pragną mieć królem Polski”. Kozaków nie tylko zganiono, że ośmielili się mienić członkami Rzeczypospolitej i stanem rycerskim, lecz także, jak zanotował kanclerz litewski Albrycht Stanisław Radziwiłł, wyjaśniono, że takimi są częściami „jak włosy i paznokcie dla ciała: wprawdzie są potrzebne, ale gdy zbytnio wyrosną, jedne ciążą głowie, drugie przykro ranią, oboje trzeba częściej przycinać. Bez wątpienia pewna liczba Kozaków może być pomocna przeciw niebezpieczeństwu tureckiemu i jako obrona przed Tatarami. Gdyby jednak powiększyć liczbę Kozaków, zachodziłaby obawa, by nie stali się zgubą dla Rzeczypospolitej, gdyż chłopi ruscy przy nadarzonej okazji chcieliby buntować się przeciw swym panom”.

Choć Zaporożcy nie...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8644

Spis treści

Styl życia

Zamów abonament