Na PRL-owskim rajzbrecie

źródło: Muzeum Architektury we Wrocławiu

Jeden z projektów placu Grunwaldzkiego autorstwa Tadeusza Teodorowicza: dolnośląska Moskwa

Powojenny Wrocław to antologia niezrealizowanych wielkich projektów. 
Niektórych żal, jednak w sumie miasto miało szczęście, że pozostały na papierze. 
W ten sposób nie naznaczył go socrealizm.

Miejscem, które najbardziej inspirowało wrocławskich architektów po 1945 roku, jest Oś Grunwaldzka wytyczona na przedłużeniu najbardziej malowniczego mostu w mieście prowadzącego z zachodu do centrum.

– Tu, jeśli chodzi o plany architektoniczne, w tym niezrealizowane, w naszym mieście działo się najwięcej – mówi Michał Duda z Działu Architektury i Sztuki Współczesnej Muzeum Architektury we Wrocławiu. – Wyzwaniem dla planistów i architektów stała się wielka dziura w zabudowie, nazwana placem Grunwaldzkim, powstała w wyniku stworzenia przez Niemców pasa startowego dla samolotów obsługujących Festung Breslau, czyli Twierdzę Wrocław, w ostatnim okresie II wojny światowej, gdy na miasto nacierała Armia Czerwona. Właśnie tej lokalizacji dotyczył pierwszy rozpisany po wojnie w 1952 roku duży konkurs architektoniczny.

Został rozpisany siedem lat po zakończeniu działań wojennych, naprawdę późno, jeśli wziąć pod uwagę odbudowę całego kraju, ale właśnie dopiero wtedy na szczeblu rządowym zapadła decyzja dotycząca restauracji Wrocławia.

– Konkurs przypadł na czas socrealizmu – mówi Michał Duda. – Projekty, które zgłoszono, były w związku z tym niezwykle spektakularne i monumentalne. Miały pokazywać, jakie ambicje mają planiści największego miasta na ziemiach zachodnich. Władzom i architektom zależało na przekształceniu Wrocławia we wzorcowe,...