Joseph Conrad. Pisarz akowski

źródło: AFP

Honor był szczególną wartością dla żołnierzy Armii Krajowej. A zarazem stanowił kluczowy składnik etosu conradowskiego, który sprowadzał się do przekonania, że służba słusznej sprawie, bez względu na jej wynik, sama w sobie jest nagrodą.

W kształtowaniu postaw żołnierzy Armii Krajowej wyjątkowa rola przypadła Josephowi Conradowi-Korzeniowskiemu. Chcąc ją sobie uświadomić, należy się cofnąć do dwudziestolecia międzywojennego, w którym większość przedstawicieli tego pokolenia urodziła się i formowała swoje osobowości, przede wszystkim zaś swój etos. Międzywojnie było bowiem tym okresem, w którym kształtował się w oczach czytelników polskich wizerunek pisarza.

Warto przypomnieć, że to właśnie w owych latach czytelnicy w naszym kraju mieli okazję zapoznać się z zasadniczym zrębem twórczości Conrada. Niezależnie od edycji utworów indywidualnych podjęto wówczas dwa wydania zbiorowe: „Pisma wybrane" (1922–1926) i „Pisma zbiorowe" (1928–1939). Oba te wydania poprzedzone były przedmową Stefana Żeromskiego, która na wiele lat kształtowała polskie spojrzenie na Conrada-Korzeniowskiego. Autor „Ludzi bezdomnych" pisał tam:

„Należy dołożyć wszelkich starań, ażeby wszystkie pisma w ich całości stały się polskimi oryginałami angielskich pism Josepha Conrada. Należy dołożyć wszelkich starań, ażeby to zbiorowe wydanie było godnym nas, literatów polskich, pozdrowieniem wielkiego twórcy z tej ziemi, gdzie stała jego kołyska".

Biografia i twórczość Conrada stały się przedmiotem artykułów i rozpraw w czołowych pismach kulturalnych: „Wiadomościach...