Autorytarne nadużycia sanacyjnej władzy

źródło: materiały prasowe

autor zdjęcia: Marek Skorupski

źródło: Forum

Przewrót majowy 1926 roku. Warszawa, ul. Chmielna. 14 maja Józef Piłsudski przejął kontrolę nad stolicą. W walkach ulicznych zginęło 379 osób

Dzięki większości zdobytej w parlamencie po wyborach w 1930 roku reżim mógł przeforsować wiele ustaw ograniczających wolności obywatelskie i wzmacniających ingerencję rządu w życie publiczne.

Marszałek Piłsudski, który wycofał się z życia publicznego w 1923 roku, wciąż zamierzał ingerować w sprawy polityczne i wojskowe. Atmosfera robiła się ciężka z chwilą, gdy nasilały się pogłoski o przygotowywanym przezeń zamachu stanu i zamiarach rządu, który planował go aresztować.

By nie dopuścić do takiego rozwoju wypadków, utworzony 10 maja nowy rząd wymienił ministra spraw wojskowych i odebrał Piłsudskiemu dowodzenie manewrami, które miały się odbyć z udziałem kilku jednostek w Rembertowie koło Warszawy. Część oddziałów sprzeciwiła się temu rozkazowi i odmówiła powrotu do koszar. Piłsudski wkroczył do Warszawy na czele oddziałów, które zostały w Rembertowie, usprawiedliwiając to tym, że nocą 11 maja ostrzelano jego willę, a rząd nie potrafił zapewnić mu ochrony.

Zamiast wykorzystać przewagę, jaką daje element zaskoczenia, zajął prawy brzeg Wisły i czekał na dymisję gabinetu. Mógł liczyć na wsparcie nie tylko wojska, ale i stowarzyszeń kombatanckich, takich jak Związek Legionistów Polskich oraz partii lewicowych. PPS, PSL i KPP (Komunistyczna Partia Polski), które doceniały jego socjalistyczną przeszłość i którym zależało na odsunięciu prawicy od władzy, ogłosiły strajk generalny, który uniemożliwił dotarcie do Warszawy stacjonującym na prowincji oddziałom wiernym rządowi. Spotkanie marszałka z prezydentem na moście...