Opinie o sądach

Opinie o sądach

MAREK SAFJAN

Uczestniczyłem ostatnio w niezwykle interesującej dyskusji, dla której punktem wyjścia była ważna publikacja pod redakcją Marii Boreckiej-Arctowej oraz Krzysztofa Pałeckiego "Sądy w opinii społeczeństwa polskiego" (2003 r., ale dotychczas - co zdumiewające - nieobecna w księgarniach).

Wyniki przeprowadzonych sondaży opisują wiernie stan świadomości i sposób widzenia trzeciej władzy przez społeczeństwo, co bez względu na racjonalność lub irracjonalność wyrażanych opinii musi być traktowane jako czynnik obiektywnie istniejący, nieobojętny dla sposobu myślenia o przyszłości i o tym, co warto i co należy zmienić. Opinia publiczna jest zazwyczaj surowym, a często i niesprawiedliwym cenzorem wydarzeń publicznych, kieruje się własną logiką i uwarunkowaniami. Jest jednak istotnym czynnikiem, od którego zależy skuteczność mechanizmów demokratycznych, stopień partycypacji społeczeństwa w życiu publicznym, zaufanie do państwa i jego elit, a w konsekwencji powodzenie oraz skuteczność wszelkich reform przeprowadzonych dla naprawy Rzeczypospolitej. W poprzednich rozważaniach sformułowałem tezę, że istnienie państwa prawa to także, a może przede wszystkim, problem świadomości oraz kultury prawnej obywateli. Najdoskonalsze rozwiązania i instytucje prawne nie wystarczą bowiem do...