Szukając tożsamości

autor zdjęcia: Janusz Kapusta

źródło: Fotorzepa

źródło: Archiwum

Polak pyta swoich pisarzy reżyserów i publicystów: „kim ja jestem?”. Pisarzowi nie pozostaje nic innego, jak zagłębić się w sobie - autorski komentarz do nowej powieści „Zgred"

Polacy nie chcą czytać polskich powieści. A jeśli już, to wznowienia klasyków. Polska proza współczesna jest marginesem rynku wydawniczego i jak dotąd książka tego rodzaju, która przebiła magiczną barierę 50 tysięcy sprzedanych egzemplarzy, trafiała się raz na kilka lat. Zwykle sukces spowodowany był intensywnym marketingiem, działającą na wyobraźnię sumą nagrody literackiej, umiejętnie wykreowaną modą. A ceną za wylansowanie bestselleru okazywało się kompletne załamanie sprzedaży kolejnych sygnowanych przez jego autora tytułów.

Przed tą prawidłowością nie ma ucieczki, przypomnijmy sobie pokrótce głośne w dwudziestoleciu bestellerowe pozycje, choćby „Pannę Nikt" zapomnianego dziś Tryzny, rekomendowaną przez Miłosza i ekranizowaną przez Wajdę, „Pod mocnym aniołem" Pilcha, „Gnój" Kuczoka, „Wojnę polsko-ruską" Masłowskiej i kilka podobnych; za każdym razem bestsellerowa sprzedaż okazywała się numerem na raz. Następne pozycje wylansowanego autora lądują już na taniej książce, ciesząc się większą liczbą pochwalnych recenzji niż sprzedanych egzemplarzy.

Nie ma znaczenia, czy rzeczywiście są znacząco słabsze od debiutu, jak w wypadku Tryzny i Kuczoka, czy – jak to było z Pilchem – ani lepsze, ani gorsze, czy nawet wydają się, jak u Masłowskiej, ciekawsze. Tak jakby czytelnik w duchu uznawał, że znowu dał się oszukać macherom od reklamy, iż kupując okrzyczany...