Obcy kapitał – fakty i mity

źródło: Rzeczpospolita

Jan Czekaj Obecność kapitału zagranicznego w Polsce nie wynika z tego, że upodobał on sobie nasz kraj jako miejsce ekspansji i wyzysku, ale jest efektem globalizacji trwającej od kilkudziesięciu lat.

Kapitał zagraniczny nie ma w Polsce dobrej opinii. W powszechnym społecznym odczuciu, wypowiedziach polityków i wielu publicystów dominuje pogląd, zgodnie z którym:

1. Polska jest krajem opanowanym niemal całkowicie przez kapitał zagraniczny, który w okresie transformacji, a zwłaszcza od przystąpienia do UE, przejął wszystkie istotne gałęzie gospodarki, czyniąc z Polski kraj półkolonialny.

2. Polska stała się krajem bezlitośnie wyzyskiwanym przez kapitał zagraniczny; polscy pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach kontrolowanych przez kapitał zagraniczny pracują za głodowe pensje.

3. Kapitał zagraniczny nie płaci w Polsce żadnych podatków, transferując za granicę wszystkie zyski.

Ocena prawdziwości powyższych tez jest niezwykle trudna, mają one wysoce emocjonalne zabarwienie i są często wykorzystywane do celów propagandowych. W dyskusjach poświęconych kapitałowi zagranicznemu rzadko sięga się do rzeczywistych danych, a jeżeli nawet dane te są przedstawiane, to są tendencyjnie dobierane i interpretowane tak, aby udowodnić konkretne tezy. Tymczasem ocena stopnia oraz skutków opanowania polskiej gospodarki przez kapitał zagraniczny nie jest możliwa bez odwołania się do wiarygodnych i w miarę kompleksowych danych.

Zaangażowanie zagranicy bez wyraźnego klucza

Na wykresie obok przedstawiono wkład przedsiębiorstw...