Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Powrót Tadeusza Kościuszki

01 października 2010 | Życie Warszawy | Rafał Jabłoński
Październik 1927 roku. Urna z sercem naczelnika  powstania  w uroczystym kondukcie  na Zamek  Królewski
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Październik 1927 roku. Urna z sercem naczelnika powstania w uroczystym kondukcie na Zamek Królewski
Pokłosie konkursu z 1927 roku. Po lewej anonimowa praca przypominająca nieco pomnik waszyngtoński. Po prawej – propozycja dłuta Stanisława Jackowskiego, która zdobyła trzecią nagrodę. O pierwszej gazety nic nie pisały!
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Pokłosie konkursu z 1927 roku. Po lewej anonimowa praca przypominająca nieco pomnik waszyngtoński. Po prawej – propozycja dłuta Stanisława Jackowskiego, która zdobyła trzecią nagrodę. O pierwszej gazety nic nie pisały!
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Fotografia prasowa przedstawia indywidualną propozycję Jackowskiego z roku 1929. O jej proporcjach świadczy sylwetka jeźdźca
źródło: Biblioteka Narodowa
Fotografia prasowa przedstawia indywidualną propozycję Jackowskiego z roku 1929. O jej proporcjach świadczy sylwetka jeźdźca

Na tegoroczne Święto Niepodległości zapowiadane jest odsłonięcie pomnika naczelnika powstania 1794 roku. Tak to, po 93 latach, dokona się realizacja zamiarów naszych pradziadów. Tylko że nie będzie to pomnik warszawski, a kopia tego z Waszyngtonu.

Historia wystawienia pomnika jest dokładną ilustracją powiedzenia, że wielkie idee niszczą wszystkie dobre pomysły. „Kościuszko” mógł stać w naszym mieście już wiek temu, ale...

Koncepcja wystawienia rzeźby ku upamiętnieniu wielkiego Polaka powstała w październiku 1917 roku wśród bardziej światłych umysłów prawobrzeżnej Warszawy. Otóż przypomniano sobie, że „15-go października upływa sto lat, jak na szwajcarskiej ziemi zmarł Tadeusz Kościuszko”. I wyłoniono „ze Związku Stowarzyszeń Praskich komisję, która ma za zadanie opracować projekt wzniesienia na Pradze pomnika naszemu bohaterowi”, jak to opisano w „Echu Pragi”.

W różnych miejscach

Zasugerowano trzy lokalizacje: wylot mostu Poniatowskiego od strony prawobrzeżnej części stolicy, skwer naprzeciw kościoła u zbiegu Zygmuntowskiej i Floriańskiej (tam, gdzie dziś jest plac Weteranów 1863 r.) oraz skrzyżowanie Targowej i Zygmuntowskiej „na miejscu dawnej stacji kolejowej”.

Otóż ulica Zygmuntowska to dzisiejsza aleja Solidarności, a dawna stacja to Dworzec Wileński, który w 1917 roku w zasadzie był nieczynny. Rzecz polegała na tym, że stanowił on koniec kolei petersburskiej. A do Sankt Petersburga nic nie jeździło, bo front stał w poprzek linii. I nawet ruch do Wilna był mizerny, a poza tym część mostów została wysadzona podczas walk, zaś nowe, prowizoryczne, nie...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8741

Spis treści

Moje Podróże

Zamów abonament