Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Gdzie są te groby?

29 października 2010 | Życie Warszawy | Rafał Jabłoński
Na Kamionku przetrwała burze dziejowe tablica ku czci gen. Jakuba Jasińskiego i innych obrońców Pragi w 1794 r.
źródło: narodowe archiwum cyfrowe
Na Kamionku przetrwała burze dziejowe tablica ku czci gen. Jakuba Jasińskiego i innych obrońców Pragi w 1794 r.
Tak wyglądały groby  żołnierzy niemieckich i austro-węgierskich  z I wojny  światowej  na Cmentarzu Powązkowskim w latach 30. zeszłego wieku. Po II wojnie światowej zniknęły.
źródło: narodowe archiwum cyfrowe
Tak wyglądały groby żołnierzy niemieckich i austro-węgierskich z I wojny światowej na Cmentarzu Powązkowskim w latach 30. zeszłego wieku. Po II wojnie światowej zniknęły.
Rok 1940, Powązki. Gubernator Hans Frank i gen. Wilhelm List składają kwiaty na grobach pierwszowojennych żołnierzy niemieckich. Po II wojnie pomnik i groby zniknęły; nikt nie protestował
źródło: narodowe archiwum cyfrowe
Rok 1940, Powązki. Gubernator Hans Frank i gen. Wilhelm List składają kwiaty na grobach pierwszowojennych żołnierzy niemieckich. Po II wojnie pomnik i groby zniknęły; nikt nie protestował
Lata 20. Cmentarz Kamionkowski. Stały tam nagrobki żołnierzy rosyjskich wyznania muzułmańskiego, poległych w czasie I wojny światowej
źródło: narodowe archiwum cyfrowe
Lata 20. Cmentarz Kamionkowski. Stały tam nagrobki żołnierzy rosyjskich wyznania muzułmańskiego, poległych w czasie I wojny światowej
Uroczystość na warszawskim Cmentarzu  Żołnierzy Włoskich w maju 1932 roku. Ten cmentarz przetrwał do dziś, mimo że  z Włochami walczyliśmy  na frontach ostatniej wojny
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Uroczystość na warszawskim Cmentarzu Żołnierzy Włoskich w maju 1932 roku. Ten cmentarz przetrwał do dziś, mimo że z Włochami walczyliśmy na frontach ostatniej wojny

Historia doświadczyła nasze miasto mnóstwem bitew rozgrywających się w jego okolicach. Pozostały po nich cmentarze wojskowe, które zniszczyliśmy albo o nich zapomnieliśmy!

Oficjalne uroczystości rocznicowe gromadzące tysiące ludzi stwarzają wrażenie, że dbamy o przeszłość oraz pamięć. Nic bardziej mylnego. Z Cmentarza Wojskowego na Powązkach zniknęło 23 550 grobów z czasów I wojny światowej! I nikt nie wie, co się z nimi stało. Podobnie w zapomnienie poszły dziesiątki cmentarzy położonych wokół Warszawy, na których leżeli żołnierze od czasów szwedzkiego potopu, po ostatnią wojnę. Po prostu wymierali ci, którzy się tymi miejscami opiekowali, potem czas robił swoje, upadały krzyże, ziemia osuwała się i po latach okazywało się, że ten kawałek gruntu jest komuś potrzebny.

Carscy i pruscy

Najbardziej zagadkową historią są losy Cmentarza Wojskowego na Powązkach. Otwarty został, jak twierdziły gazety, w roku 1913 na potrzeby rosyjskiego garnizonu. Kiedy jeszcze panował pokój, „każdy żołnierz chowany był w oddzielnej trumnie” – tak opisywał „Kurier Warszawski”. Jak się okazało, tylko do czasu, gdyż już na początku wojny kładziono ich w trzech warstwach. Tych zwłok było 18 700, a miejsce to określano jako „wały pokrywające stosy trupów, zwożonych z okolic Warszawy”. Ciała leżały przy końcu głównej alei, po lewej stronie.

Natomiast po prawej stronie, tuż przy wejściu (tak podała w roku 1923 „Polska Zbrojna”), były szczątki 4850...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8765

Spis treści
Zamów abonament