Abraham, Izaak i „dylemat pędzącego wagonika”

źródło: Wikipedia

Historia Abrahama i Izaaka intrygowała nie tylko filozofów. Tak biblijną scenę ofiarowania wyobrażał sobie Caravaggio (1598 r.).

źródło: Rzeczpospolita

Gdyby Boga nie było, nie byłoby absolutnego standardu moralnego. Natura nie podsuwa żadnych wskazówek – Wszechświat nie wygłasza osądów moralnych.

Abraham usłyszał od Boga, że ma wziąć Izaaka, jedynego syna, zaprowadzić do kraju Moria i złożyć w ofierze całopalnej. Następnego ranka Abraham i Izaak, w asyście dwóch służących i osiołka, rozpoczęli żmudną, trzydniową wędrówkę. Po dotarciu na miejsce Abraham zbudował ołtarz i ułożył na nim drewno. Związał syna i sięgnął po ciężki nóż. W ostatniej chwili zwątpił. Nie mógł zmusić się do złożenia w ofierze własnego syna. Izaak dostrzegł jednak wyraz desperacji w spojrzeniu ojca. Kiedy wrócili do Sary, jego matki, Izaak całkowicie stracił wiarę.

Nie tak brzmi znana z Księgi Rodzaju historia Abrahama i Izaaka. Jest to jedna z czterech alternatywnych wizji, zaproponowanych przez Sørena Kierkegaarda w jego książce „Bojaźń i drżenie". W oryginale Bóg w ostatniej chwili interweniuje i podsuwa Abrahamowi jagnię, które może zostać złożone w ofierze w miejsce jego syna. Kierkegaard przedstawia kilka różnych wersji, z których każda jest na swój sposób wstrząsająca. Abraham podstępem naprowadza Izaaka na myśl, że jego ojciec jest potworem, Izaak więc nie traci wiary w Boga. Abraham dostrzega jagnię i decyduje się poświęcić je zamiast syna wbrew otrzymanym nakazom. Abraham błaga Boga o wybaczenie tego, że w ogóle rozważał poświęcenie syna. W ostatniej chwili Abraham przeżywa zwątpienie i w efekcie Izaak traci wiarę.

Istnieje wiele...