Koniec złudzeń i sielanek

44 i 4 lata

Koniec złudzeń i sielanek

Robert Jarocki

Czy wtedy było ciemniej czy teraz? -- prowokuje Redakcja "Plus--Minus", pytając o stan kultury. Panowie Jerzy Piechowski i Andrzej Rosner ofiarnie weszli na tak emocjami zaminowane pole. I skoncentrowali się na ilustrowaniu swych opinii, na plus lub minus, sytuacją książki, jej dostępem do masowego czytelnika przed laty i obecnie.

Moja najkrótsza odpowiedź brzmi: wtedy było ciemno i jasno, i teraz jest podobnie, tylko w innych kontekstach.

Gdyby nie było owych czterdziestu czterech lat, nie byłoby i ostatnich czterech. Śmieszyły mnie wypowiedzi wybitnych twórców, jeszcze niedawno skłonnych w gorączce walki politycznej przedstawiać minione czterdzieści lat jako pustynię kulturalną. W 1989 czy rok później odwiedziłem jednego z nich w domu. Zauważyłem wówczas, że jego wspaniała biblioteka składa się w przeważającej mierze z książek wydanych

w "pustynnym okresie"

przez takie wydawnictwa jak PIW, Czytelnik, Wydawnictwo Literackie, PWN czy Ossolineum. Naturalnie, były tu także książki wydane za granicą, wśród nich wiele tomów z Instytutu Literackiego w Paryżu. Truizmem jest spostrzeżenie, iż bez heroicznej działalności wydawniczej Jerzego Giedroycia, nie mogłaby powstać na taką skalę jak w Polsce, opozycja...