Toccata kresowa
Na przykład składnia galicyjska w polszczyźnie kresowej wyznaczała niewidzialne, lecz za to możliwe do usłyszenia linie demarkacyjne, bowiem na Kresach, zwłaszcza w Małopolsce Wschodniej, występował w mowie i piśmie accusativus tromtadraticus, jak go żartobliwie nazwano w łacinie makaronicznej, czyli biernik tromtadracki. Sama nazwa przywołuje na myśl werwę językową i porywcze cechy charakteru ludzi, którzy się nim posługiwali w mowie potocznej. Tromtadracja z samej definicji przywołuje krzykliwe, efekciarskie, demonstracyjne głoszenie i przedstawianie jakichś poglądów. I ten moment przesady oraz przerysowania chyba dość wiernie oddaje pewien charakterystyczny rys kresowej mentalności. Biernik tromtadracki przyjął formę niezbyt poprawnie użytego dopełniacza, np. "dochować wierność" czy "napiec chleb". Najczęściej nazywam tę formę na swój własny użytek "biernikiem kresowym", bo przymiotnik "tromtadracki" może stwarzać ujemną aurę znaczeniową. Ale takie różnice i...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta