Ten konflikt to spór w rodzinie

autor zdjęcia: Robert Gardziński

źródło: Fotorzepa

Polacy i Żydzi cały czas są do siebie podobni charakterologicznie. Jak się żyje wspólnie przez ponad tysiąc lat, to trudno, by ludzie się do siebie nie upodobnili

Polska była jedynym krajem w Europie, w którym ambasador Izraela mógł w weekend swobodnie poruszać się po mieście bez ochrony. Nie było tak we Francji, Niemczech, Holandii, Belgii czy we Włoszech, tylko u nas. A teraz chyba już nie będzie mógł tak robić. I to jest naprawdę straszne. Rozmowa z Władysławem T. Bartoszewskim, historykiem.

Rz: Jak rozumieć obecny konflikt dyplomatyczny, patrząc z perspektywy polityki historycznej Państwa Izrael?

Pamięć o Holokauście to najważniejsza część żydowskiej tożsamości. To jest, jak powiedział Jacek Leociak, „kamień węgielny państwa Izrael". Dość powiedzieć, że Izrael przywozi do Polski swoich żołnierzy, żeby składali przysięgę przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie. Każdemu uczniowi nauczyciele ciągle powtarzają tam, że cały świat jest przeciwko nim, czego najjaskrawszym przykładem jest Zagłada. Dlatego trudno im się dziwić, że bardzo nerwowo reagują, gdy ktoś zaczyna majstrować przy pamięci o Holokauście.

Wydaje się, że Polacy i Żydzi są tak samo przewrażliwieni na temat swojej historii.

A jak mogłoby być inaczej?! Żydzi mieszkali w Polsce przez ponad tysiąc lat. Pierwszy dokument mówiący o ich obecności na tych terenach pochodzi z X w. Przez wieleset lat mieli oni tu swoje miejsce. Co więcej, gdy byli wyrzucani z Niemiec, Francji, Anglii czy Hiszpanii, osiedlali się właśnie u nas. Tu mieli autonomię, możliwość stosowania własnego prawa; po prostu byli częścią narodu polskiego, choć oczywiście narodu nie w takim sensie, jak rozumiemy to pojęcie współcześnie.

W jakim sensie?

Większość Żydów, którzy żyją na świecie – mniej więcej trzy czwarte – ma polskie korzenie. Polacy i Żydzi są jedną...