Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Karaką do księdza Jana

19 czerwca 2010 | Bitwy i wyprawy morskie | Jakub Ostromęcki
Portugalska karaka i karawela z początku XVI w., rysunek z epoki
źródło: The Art Archive/Corbis
Portugalska karaka i karawela z początku XVI w., rysunek z epoki
Astrolabium używane do nawigacji, XVI – XVII w. / gianni dagli orti/corbis
źródło: Corbis
Astrolabium używane do nawigacji, XVI – XVII w. / gianni dagli orti/corbis
Europa Zachodnia i północno-zachodnia Afryka, portugalska mapa sporządzona na podstawie odkryć żeglarza, podróżnika i kupca Fernao Gomesa, XVI w.
źródło: bridgeman art library
Europa Zachodnia i północno-zachodnia Afryka, portugalska mapa sporządzona na podstawie odkryć żeglarza, podróżnika i kupca Fernao Gomesa, XVI w.
Bartolomeu Diaz, posąg przy Trafalgar Square w Londynie
źródło: Leemage/East News
Bartolomeu Diaz, posąg przy Trafalgar Square w Londynie
Portugalskie statki płynące do Indii, rysunek z 1538 r.  / the art archive/gianni dagli
źródło: The Art Archive/AFP
Portugalskie statki płynące do Indii, rysunek z 1538 r. / the art archive/gianni dagli
Statek kupców portugalskich tonie u brzegów Indii, miniatura z kroniki cesarza Akbara, władcy imperium Wielkich Mogołów, XVI w.
źródło: AKG/East News
Statek kupców portugalskich tonie u brzegów Indii, miniatura z kroniki cesarza Akbara, władcy imperium Wielkich Mogołów, XVI w.
Książę Henryk Żeglarz zdobywa Ceutę w 1415 r., mozaika XX w. /orti/corbis/
źródło: bridgeman art library
Książę Henryk Żeglarz zdobywa Ceutę w 1415 r., mozaika XX w. /orti/corbis/
Astrolabium, rycina angielska, 1542 r.
źródło: EAST NEWS
Astrolabium, rycina angielska, 1542 r.
Książę Henryk Żeglarz, mal. Nuno Goncalves, XVI w.
źródło: Roger Viollet/East News
Książę Henryk Żeglarz, mal. Nuno Goncalves, XVI w.
Diogo Cao, portugalski żeglarz i odkrywca, stawia krzyż na przylądku Cape Cross w dzisiejszej Namibii, 1485 r.  /the art archive/gianni dagli orti/corbis
źródło: The Art Archive/Corbis
Diogo Cao, portugalski żeglarz i odkrywca, stawia krzyż na przylądku Cape Cross w dzisiejszej Namibii, 1485 r. /the art archive/gianni dagli orti/corbis
Maska z Beninu nad Zatoką Gwinejską, XVI w.
źródło: bridgeman art library
Maska z Beninu nad Zatoką Gwinejską, XVI w.
Krzyż upamiętniający przybycie wyprawy Diogo Cao na przylądek Santa Maria w Angoli
źródło: Wikipedia
Krzyż upamiętniający przybycie wyprawy Diogo Cao na przylądek Santa Maria w Angoli
Portugalska kolonia Sao Jorge da Minha (Elmina) w dzisiejszej Ghanie,  XVII w.
źródło: Archiwum „Mówią wieki”
Portugalska kolonia Sao Jorge da Minha (Elmina) w dzisiejszej Ghanie, XVII w.
Henryk Żeglarz pod murami Ceuty, rycina angielska, XV w.
źródło: bettmann/corbis
Henryk Żeglarz pod murami Ceuty, rycina angielska, XV w.
Vasco da Gama wyrusza z Lizbony do Indii w czerwcu 1497 r., litografia wg. obrazu Alberta Roque Gameiro, ok. 1900 r
źródło: AKG/East News
Vasco da Gama wyrusza z Lizbony do Indii w czerwcu 1497 r., litografia wg. obrazu Alberta Roque Gameiro, ok. 1900 r
Manuel I Szczęśliwy, król Portugalii w latach 1495 – 1521
źródło: Roger Viollet/East News
Manuel I Szczęśliwy, król Portugalii w latach 1495 – 1521
Vasco da Gama, mal. Gregorio Lopes, 1523 – 1524 r.
źródło: AKG/East News
Vasco da Gama, mal. Gregorio Lopes, 1523 – 1524 r.
Manuel I dziękuje Vasco da Gamie za zajęcie Kraju Przylądkowego (dziś w RPA), obraz z Uniwersytetu Witwatersrand w Johannesburgu
źródło: bridgeman art library
Manuel I dziękuje Vasco da Gamie za zajęcie Kraju Przylądkowego (dziś w RPA), obraz z Uniwersytetu Witwatersrand w Johannesburgu
Widok Goa, rycina kolorowana, ok. 1600 r.
źródło: AKG/East News
Widok Goa, rycina kolorowana, ok. 1600 r.
źródło: bridgeman art library
Pudełko na turban, imperium Wielkich Mogołów, XVI w.
źródło: bridgeman art library
Pudełko na turban, imperium Wielkich Mogołów, XVI w.
Marynarze Vasco da Gamy wyładowują konie w Kalikacie, tapiseria flamandzka, XVI
źródło: bridgeman art library
Marynarze Vasco da Gamy wyładowują konie w Kalikacie, tapiseria flamandzka, XVI
Targ w Goa, rycina niderlandzka, koniec XVI w.
źródło: AKG/East News
Targ w Goa, rycina niderlandzka, koniec XVI w.
Flota portugalskiego wicekróla Indii Francisco de Almeidy, rysunek z 1505 r.
źródło: AKG/East News
Flota portugalskiego wicekróla Indii Francisco de Almeidy, rysunek z 1505 r.
Łodzie tubylców w Goa i Koczinie, rycina niderlandzka, XVI w.
źródło: bridgeman art library
Łodzie tubylców w Goa i Koczinie, rycina niderlandzka, XVI w.
Francisco de Almeida, miniatura, XVI w. / the art archive/gianni dagli orti/corbis
źródło: The Art Archive/Corbis
Francisco de Almeida, miniatura, XVI w. / the art archive/gianni dagli orti/corbis
Widok Diu, portugalskiej kolonii w północno-zachodnich Indiach, 1531 r. /the art archive/gianni dagli orti/corbis
źródło: The Art Archive/Corbis
Widok Diu, portugalskiej kolonii w północno-zachodnich Indiach, 1531 r. /the art archive/gianni dagli orti/corbis
Bitwa floty portugalskiej Francisco de Almeidy z okrętami koalicji Mameluków i władców indyjskich
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Bitwa floty portugalskiej Francisco de Almeidy z okrętami koalicji Mameluków i władców indyjskich
Francisco de Almeida, rycina, XVI w.
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Francisco de Almeida, rycina, XVI w.
Alfonso de Albuquerque przyjmuje wyslanników władcy Ormuzu nad Zatoką Perską, mal. Albert Roque Gameiro
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Alfonso de Albuquerque przyjmuje wyslanników władcy Ormuzu nad Zatoką Perską, mal. Albert Roque Gameiro
Alfonso de Albuquerque, portugalski żeglarz i dowódca, wicekról Indii
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Alfonso de Albuquerque, portugalski żeglarz i dowódca, wicekról Indii
Bitwa morska pod Diu w 1509 roku
źródło: Wikipedia
Bitwa morska pod Diu w 1509 roku
Tryton, rzeźba w pałacu Da Pena w Sintrze, Portugalia
źródło: bridgeman art library
Tryton, rzeźba w pałacu Da Pena w Sintrze, Portugalia
Hanno – słoń indyjski podarowany przez króla Manuela I papieżowi Leonowi X w 1514 r.
źródło: AKG/East News
Hanno – słoń indyjski podarowany przez króla Manuela I papieżowi Leonowi X w 1514 r.
Pomnik portugalskich odkrywców i żeglarzy w Lizbonie
źródło: bridgeman art library
Pomnik portugalskich odkrywców i żeglarzy w Lizbonie

Z małego peryferyjnego królestwa europejskiego Portugalia stała się w XV wieku morskim imperium. Zanim Hiszpanie, Anglicy, Holendrzy i Francuzi wyruszyli na oceany, portugalskie okręty siały strach od wybrzeży Maroka po Malaje i to Portugalczycy jako pierwsi Europejczycy nawiązali bezpośrednie stałe kontakty z Chinami i Japonią. Osiągnięcia ówczesnych śmiałków da się porównać do dzisiejszych wypraw w kosmos...

Czarna śmierć, istna hekatomba, jaka nawiedziła Europę w połowie XIV w., dotkliwie uderzyła też Portugalię. Brakowało rąk do pracy. Kupcy zaczęli dyktować wysokie ceny. Spadły dochody szlachty, mieszczan i korony. Gdzie sobie te straty odbić? Wiadomo, że do portów marokańskich co roku przybywają karawany koczowniczych Tuaregów. Wiozą niewolników i złoto. Z jakich tajemniczych czeluści afrykańskiego lądu przybywają, tego nikt nie wie. Gdyby tak się udało włączyć lub może nawet przejąć ten handel, myśli Jan I, panujący w latach 1385 – 1433...

Gdy w XV w. islam na Półwyspie Iberyjskim już dogorywa, pojawiają się pomysły dalszych podbojów: Maroka i tajemniczych krajów na południe od niego. Sojusznikiem w walce przeciw islamowi i o dusze Afryki jest „ksiądz Jan”. Legendarny władca dalekiej Etiopii, wyspy chrześcijaństwa w morzu barbarzyńców. Nie wiadomo, jak do niej dotrzeć, oprócz tego, że trzeba opłynąć Afrykę.

Podboje portugalskie nie byłyby możliwe bez postępu w technice żeglarskiej. Trzeba zbudować pojemne okręty mogące sprostać sztormom i przeciwnym wiatrom, na których można zamontować działa. W XV w. w stoczniach Lizbony buduje się dwa typy żaglowców. Karaki były to pękate i wysokie trzymasztowe okręty z wypiętrzonymi kasztelami dziobowym i rufowym. Karawele były mniejsze, lżejsze i nieco smuklejsze, miały małą ładowność, ale charakteryzowały się dużą...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8652

Spis treści
Zamów abonament