Co zmalował Vermeer

źródło: bridgeman art library

Johannes Vermeer „Sztuka malowania”

W jednej z sal wiedeńskiego Kunsthistorisches Museum szpaler widzów przesuwa się przed pojedynczym płótnem. To „Sztuka malowania” Vermeera z Delft, obraz, na który chrapkę miało przez wieki zbyt wielu amatorów

Samemu artyście podobał się do tego stopnia, że nie chciał go sprzedać, nawet gdy do drzwi stukali wierzyciele. Przez kilka pokoleń należał do holenderskiej rodziny van Swieten. Gdy trafił do kolekcji Czerninów, arystokratów z czesko-austriackim rodowodem, był jej ozdobą przez półtora stulecia. Potem kłócili się o niego władcy III Rzeszy. A teraz hrabia Czernin domaga się, by wiedeńskie muzeum oddało mu płótno.

„Sztuka malowania ” (De Schilderconst) znana jest pod dwoma jeszcze tytułami: „Alegoria malarstwa” albo „Malarz w swej pracowni”. Nie wiadomo, kiedy dokładnie powstała ani dla kogo. Przez długie lata uważano zresztą, że jej autorem był inny Holender, Pieter de Hoogh. To jego podpis zdobił płótno, a o Vermeerze – artyście i człowieku – niemal zapomniano. Dlaczego? Niedźwiedzią przysługę oddał mu jego patron i sponsor Pieter van Ruijven, który kupował na pniu obrazy malarza i trzymał je w domu. W Delft pracowało wtedy kilku zacnych artystów – wspomniany de Hoogh, jego szwagier Hendrik van der Burch, Jan Steen, Balthasar van der Ast, Carel Fabritius, u którego uczył się autor „Sztuki malowania”. Ich prace miały wielu nabywców, wędrowały w świat. Obrazy Vermeera podziwiali tylko goście van Ruijvena.

Być może „Sztukę malowania” miał na myśli możny lokalny kolekcjoner Pieter Teding van Berkhout, który w 1669 roku dwukrotnie odwiedził pracownię...