Trudne nie znaczy niemożliwe

Trudne nie znaczy niemożliwe

PIOTR MARQUARDT

Gdyby pokusić się o skonstruowanie modelu, według którego przebiegała reprywatyzacja w Europie Śródkowowschodniej, to na jego skrajnych biegunach znalazłyby się Niemcy: maksymalne uwzględnienie interesów byłych właścicieli, i Węgry: odszkodowania symboliczne i tylko dla wybranych.

Pierwsze zakrojone na szeroką skalę próby przeprowadzenia reprywatyzacji wiążą się ze zwrotami majątków przejętych przez państwo podczas rewolucji francuskiej. Kolejna fala tego procesu (określanego mianem denacjonalizacji) to m.in. początek lat pięćdziesiątych XX w. w Wielkiej Brytanii. Jednak po upadku żelaznej kurtyny w 1989 r. skala i znaczenie tego zjawiska okazały się bezprecedensowe. Wartość środkowoeuropejskich roszczeń reprywatyzacyjnych oceniana jest bowiem na około 50 mld dol.

Polska wcale nie jest ostatnim krajem postkomunistycznym w Europie, który nie rozwiązał jeszcze tej kwestii, w podobnej sytuacji znajdują się Albania, Białoruś i Ukraina. Przeprowadzenie reprywatyzacji ma już jednak za sobą zdecydowana większość dawnych europejskich krajów demokracji ludowej: Bułgaria, Czechy, Chorwacja, Estonia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Rumunia, Węgry, Słowenia i Słowacja.

Na jakiej podstawie

Zdecydowana większość ustawodawców...