Rebus sic stantibus
Rebus sic stantibus
Pytanie brzmiało: Czy w procesie o świadczenie można domagać się zastosowania art. 3571 kodeksu cywilnego w formie zarzutu jako środka obrony pozwanego? Sąd Najwyższy odpowiedział: żądanie, o którym mowa w art. 3571 k.c., pozwany może zawrzeć jedynie w pozwie wzajemnym.
Przepis ten głosi, że jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziło jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidziały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron i zgodnie z zasadami współżycia społecznego oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę, sąd może w razie potrzeby, kierując się tymi samymi zasadami, orzec o rozliczeniach stron. Jest to tzw. klauzula rebus sic stantibus, będąca odstępstwem od zasady pacta sunt servanda (uchwała z 27 marca 2001 r., III CZP 54/2000).