Szkolenia i konferencje

Poznaj nasze produkty

e-sklep

Komunikaty

Newsletter

Zaloguj

Załóż konto

Pliki cookies Czym są pliki cookies [?]

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

POPRZEDNI ARTYKUŁ Z WYDANIA NASTĘPNY ARTYKUŁ Z WYDANIA

5. Brygada Wileńska znów w polu

06 kwietnia 2011 | Żołnierze wyklęci | Tomasz Łabuszewski Kazimierz Krajewski

źródło: IPN

Mjr Zygmuny Szendzielarz „Łupaszka”, dowódca 5. Brygady Wileńskiej AK i por. Marian Pluciński „Mścisław”, dowodca 4. szwadronu tej jednostki (wiosna 1945 r.)

źródło: IPN

1. szwadron 5. Brygady Wileńskiej por. „Zygmunta” wraz z oddziałem ppor. „Młota” wkracza do Jabłonny Lackiej

źródło: IPN

Żołnierze 2. i 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej

źródło: IPN

Kadra 5. Brygady Wileńskiej. Od lewej: mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, por. Jerzy Jezierski „Stefan”, ppor. Władysław Łukasiuk „Młot”, por. Zygmunt Błażejewicz „Zygmunt”, ppor. Lucjan Minkiewicz „Wiktor”, ppor. Jan Zaleski „Zaja”

źródło: IPN

Przeprawa przez Narew k. Tykocina, pierwszy z prawej por. Marian Pluciński „Mścisław”

źródło: IPN

Grupa żołnierzy 2. pp „ludowego” WP, rozbrojona przez szwadron por. „Zygmunta” pod wsią Sikory, 8 sierpnia 1945 r.

źródło: IPN

Odpoczynek partyzantów – z gitarą „Kim” (ciężko ranny w boju z NKWD w Puszczy Białowieskiej)

źródło: IPN

Partyzanci z 2 szwadronu 5. Brygady Wileńskiej, stoi ppor. Mikołaj Kuroczkin „Leśny” (jeden z najdzielniejszych żołnierzy prawosławnych służących pod rozkazami majora „Łupaszki”)

źródło: IPN

Zastępca dowodcy 5 Brygady Wileńskiej, kpt. Leon Lech Beynar „Nowina”, znany później jako Paweł Jasienica

źródło: IPN

Kadra oficerska 5. Brygady. Od lewej: ppor. „Leśny”, por. „Stefan”, ppor. „Wiktor”, por. „Mścisław”, por. „Zygmunt”, mjr „Łupaszka”, ppor. „Młot”

źródło: IPN

Od lewej plut. Henryk Wieliczko „Lufa”, por. Marian Pluciński „Mścisław” i por. Zygmunt Błażejewicz „Zygmunt”

źródło: IPN

Posterunek MO w Boćkach po akcji por. „Zygmunta”

Major „Łupaszka” 5 kwietnia 1945 r. wyruszył w pole na czele zawiązku odtwarzanej 5. Brygady Wileńskiej AK (było to wówczas zaledwie 40 partyzantów). Po miesiącu liczebność jego oddziału wzrosła do 110 ludzi, a 5 czerwca 1945 r. wynosiła 210 żołnierzy

Rozbrojenie przez wojska sowieckie w lipcu 1944 r. wileńskich i nowogrodzkich oddziałów AK nie stanowiło końca działalności niepodległościowej ich dowódców i żołnierzy. Wielu spośród nich wymknęło się z „kotła" w Puszczy Rudnickiej i podjęło próbę przedarcia się z bronią w ręku za Niemen, na tereny położone na zachód od linii Curzona.

5. Brygada Wileńska AK dowodzona przez mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę", zwolniona przez ppłk. A. Krzyżanowskiego „gen. Wilka" z obowiązku uczestnictwa w operacji „Ostra Brama", nie wzięła udziału w walkach o Wilno, lecz atakując mniejsze jednostki niemieckie, usiłowała oderwać się od nadchodzących wojsk sowieckich. Dotarła do Puszczy Grodzieńskiej, lecz tam część jej pododdziałów została rozbrojona. Reszta, podzielona przez „Łupaszkę" na małe grupki, kontynuowała marsz na zachód. Udało się ustalić losy siedmiu takich grupek. Jedna została wybita przez Sowietów jeszcze przed przekroczeniem Niemna, dwie rozbrojone i wcielone do LWP, kolejna zawróciła na Wileńszczyznę, by tam kontynuować dalszą walkę, jednak trzy (w tym jedna z samym Z. Szendzielarzem) dotarły na teren południowo-wschodniej części dzisiejszego województwa białostockiego (powiat Bielsk Podlaski).

W końcu sierpnia 1944 r. „Łupaszka" zdołał nawiązać kontakt z komendantem Białostockiego Okręgu AK ppłk. Władysławem...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta

Masz już wykupiony dostęp? Zaloguj się

POPRZEDNI ARTYKUŁ Z WYDANIA NASTĘPNY ARTYKUŁ Z WYDANIA