Sądowy „Pakt dla Europy”

źródło: archiwum prywatne

50 lat temu Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał swój słynny wyrok w sprawie Van Gend en Loos – jego znaczenie analizuje adwokat.

Z perspektywy czasu nie ma żadnej wątpliwości, że tym wyrokiem ETS nie tylko rozpoczął proces transformacji prawa europejskiego, ale przede wszystkim zaproponował konstytucyjny język mówienia o tym prawie jako elemencie „nowego porządku prawnego, którego podmiotami są nie tylko państwa, ale także ich obywatele". Największą siłą i aktualnym przesłaniem „filozofii Van Gend" jest to, że prawo europejskie nie jest tylko rzemiosłem wyznaczonym znajomością kazuistyczną prawa podatkowego, zamówień publicznych etc. To refleksja nad aksjologicznym wymiarem integracji i fundamentalnym, a niedocenianym w Polsce zjawiskiem rozwijania prawa przez orzecznictwo i w prawie dostrzegania alternatywy wobec procesu politycznego.

Kto jest moim sędzią?

W Van Gend ETS dokonał odwrócenia domniemania powszechnie obowiązującego w prawie międzynarodowym, zgodnie z którym zmiany w sferze prawnej podmiotów prywatnych są uzależnione od krajowej regulacji prawnej.

Specyfika prawa europejskiego nie polega tylko na istnieniu bezpośredniego skutku, ale na uznaniu, że stanowi on podstawową charakterystykę tego prawa, jest regułą, a nie wyjątkiem. Uznanie bezpośredniego skutku było pierwszym krokiem na drodze do konstytucjonalizacji traktatów i uczynienia z nich aktów prawnych dostępnych podmiotom prywatnym w postępowaniu przed sądami krajowymi na wzór...