Nobel za chemię z komputera

źródło: 123RF

Komputery już zastąpiły probówki. Mogą służyć do symulacji reakcji chemicznych i projektowania nowych leków.

źródło: AFP

źródło: AFP

źródło: AFP

Trzech uczonych teoretyków otrzymało nagrodę za opracowanie cyfrowych metod modelowania reakcji i złożonych cząsteczek.

Martin Karplus, Michael Levitt oraz Arieh Warshel podzielą się po równo 8 milionami koron szwedzkich (równowartość około 919 tys. euro, 4 mln złotych) – postanowiła Szwedzka Królewska Akademia Nauk. Uroczyste wręczenie tegorocznych nagród nastąpi 10 grudnia w Sztokholmie.

Werdykt ogłosił w stolicy Szwecji Komitet Noblowski. Laur przyznano za „opracowanie wielkoskalowych modeli złożonych systemów chemicznych”. W uzasadnieniu na pierwszym miejscu znalazło się stwierdzenie, że wyróżnieni badacze „stworzyli podstawy pod potężne programy, których używamy, aby zrozumieć i przewidywać procesy chemiczne”.

Jeszcze w latach 70. podczas tworzenia modeli cząsteczek chemicy posługiwali się „dziecinnymi” przyborami: kartką papieru i kolorowymi kredkami, plastikowymi kulkami i patyczkami. Obecnie proces modelowania odbywa się z udziałem komputerów. Pozwala to odwzorowywać prawdziwe procesy, podczas ich studiowania nie trzeba już oddzielać zjawisk opisywanych za pomocą klasycznej fizyki newtonowskiej od zjawisk rozpatrywanych w kategoriach fizyki kwantowej. W żywych organizmach taki podział faktycznie nie występuje. W rezultacie – czytamy w uzasadnieniu – stało się to prawdziwą dźwignią rozwoju współczesnej chemii.

Reakcje chemiczne zachodzą tak szybko, że nie udaje się bezpośrednio obserwować każdego ich etapu. Aby modelować reakcje chemiczne, komputerowe modele...