Więcej swobody dla sądu kasacyjnego

Prokurator generalny powinien móc wnosić skargi kasacyjne w każdej sprawie cywilnej, która nie powinna podlegać wstępnej kontroli – pisze radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Wprowadzona ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym skarga nadzwyczajna jest środkiem prawnym niepotrzebnym, szkodliwym, nieprzystającym do systemu prawa i stojącym na dość niskim poziomie legislacyjnym. Trudno doszukiwać się podobnych rozwiązań w obcych systemach prawnych, choć pewnie będą i tacy, którzy napiszą o rzymskich korzeniach skargi. Nieuprawnione jest też porównywanie jej do rewizji nadzwyczajnej, która, stanowiąc środek nadzoru judykacyjnego współgrała z systemem rewizyjnym w procesie socjalistycznym. Ale też stała na wyższym poziomie legislacyjnym.

Ustawodawca zamiast mnożyć byty, eksperymentować na żywym i wrażliwym organizmie powinien się raczej zastanowić nad modyfikacją i usprawnieniem już istniejących rozwiązań i ostatecznie wycofać się z niefortunnych pomysłów.

Wątpliwy przedsąd

Można mieć poważne wątpliwości, czy obecna regulacja skargi kasacyjnej w sprawach cywilnych umożliwia Sądowi Najwyższemu realizację funkcji najwyższego strażnika prawa i praworządności.

Sporo kontrowersji budzi zwłaszcza instytucja tzw. przedsądu, który poprzedza rozpoznanie skargi kasacyjnej i polega na selekcji wniesionych skarg według ustawowych kryteriów o charakterze publicznoprawnym. Zgodnie z art. 3989 § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,...