Trzeba wejść do tej rzeki

autor zdjęcia: Danuta Matloch

źródło: Fotorzepa

Z Timem Weinerem rozmawia Krzysztof Masłoń

Rz: CIA ma wspaniałą reputację i, jak pan pisze w swojej książce, okropny dorobek. Z czego wzięło się to rozwarcie między faktami a mitami?

Większość tego, co ludzie – z kolejnymi prezydentami Stanów Zjednoczonych włącznie – wiedzą na temat CIA, pochodzi z książek, telewizji i filmów sensacyjnych. Mamy przed oczyma obraz agenta, przystojnego faceta w czarnym płaszczu, który wsiada do samolotu, leci do dalekiego kraju, w trakcie lunchu obala tamtejszy rząd, po czym wraca do hotelu, pije zimne martini, następnie intensywnie kocha się przez całą noc, a na rano zamawia taksówkę na lotnisko i wraca do domu. To jest mit.

CIA to rządowa biurokracja średniej wielkości, w większości składająca się z cywilów, za to z etosem wojskowym. Z budżetem w wysokości mniej więcej 5 miliardów dolarów, a to jest mniej niż 1 procent budżetu Pentagonu. W CIA pracuje około 24 tys. ludzi, z których zdecydowana większość codziennie wpatruje się przy biurku w ekran komputera. Na dobrą sprawę wygląda to jak firma ubezpieczeniowa.

To szlachetne, że do agencji zgłaszają się szpiedzy ochotnicy, ale bez werbowania jakikolwiek wywiad nie ma racji bytu. Dlaczego CIA miała takie opory z przyjęciem tego do wiadomości? Czy to była część jakiejś doktryny?

Rzeczywiście, prawie wszyscy skuteczni agenci zagraniczni CIA sami się zwerbowali – byli ochotnikami, jak pułkownik...